Ka Election 2018 bad aiu ka mut ia ngi ki paidbah?

Haduh ha khmut ka lah tap, ka kynhui, ka mastieh, ka shad, ka kmen, bad ki jingkular bapher bapher jong ki seng sainpythei hapoh ka jylla Meghalaya. Hynrei kata baroh ka mut aiu ia ki nongshong shnong ka Jylla Meghalaya.

Kumba ju long, shisien san snem baroh ki seng sain hima ki pynmih iala ki kyrtong ban iakhun bad ban khroh-ban jyllud ia ki paid nongshnong shnong lynba ki rally, ki meeting bad ki jingkular kiba ki briew hi ki angnud ban sngap bad shim bynta.

Hynrei ha ki katto katne, kiba lah iohi bad lah sngewthuh aiu kine baroh ki mut, ki lah ngiah bad thait ban peit lane sngap ia kine ki khra thylli kiba pynsawa jam lyngba ki tynghung ki jong ki ia ki jingkular kiba jah klep noh mar sien thaw ia ka dorbar thaw ain.

Ha ka jylla Meghalaya hi, khamtam mynta ka election 2018, ngi lah iohi shwa da ka jingleh kai “musical chair” jong ki kyrtong na kawei ka seng sha kawei pade. Kane ka jingleh, ka pynwanrah ia ka jingklumar jingmut hapdeng ki paidbah kiba mynta ki hap pyrkhat ban shon ia la ka shap hano? Hato lada ki lah ngiah ia ka seng synshar kaba lah don baroh shi katta kin kylla noh sha kawei pade ne kin jied ia u/ ka kyrtong watla u dei u kyrtong na ka seng ba ki lah ibit ban weng noh hynrei uba/kaba lah leit snoh kti noh sha kawei pade ka seng?

Ka jwat ka jubab namar ba u/ka kyrtong kaba na ka seng mynshwa ki lah leit pade sha kawei. Ha kaba kut, sahkut u paidbah hapdeng ka jingdum bad ka jingklumar jingmut.

Sa kawei pade kaba ngi iohi ka long ba hadien ba ki seng bapher bapher ki lah pynmih ia la ki “manifesto” bad iala ki “vision document”, ngi iohi ba kumba ju long man ka san snem, ki jingkular ki long kiba iar bha. Lehse, ngi lah ban ong ba ki lah iar haduh katta katta ba kim shai shuh aiu pade kin leh ban ioh ia kita ki thong ba ki lah buh hangta ha khmat ki paidbah.

Kum ka nuksa, baroh baroh hi ki seng sainpyrthei ryngkat bad ki kyrtong shimet ki kren bad ki khlei ia ka jingpynioh kam ioh kam ia ki samla ha jylla (employment) . Kata haba shu pule luk liak, sngew kumba ka dei ka ishu kaba kongsan shisha. Lehse, phi lah ban pyrkhat ba kata te ka dei ka ba donkam bha ia mynta ki khun samla khamtam mynta ha ka juk ka jingnang jingstad.

Hynrei ynda phi lah pyrkhat bah ia kum kata ka jingkular kaba ngi lah ju iohsngew man ka san snem bad ynda phi lah ia thyngkhuh kam bad kita kiba lah ioh kam bad kiba trei ki kam bapher bapher lada dei ha ki kam sorkar, lane ki kam hapoh ki riewshimet bad ter ter, phin iohi bad sngewthuh ba ka thong ‘ioh kam’ ka long tang kaei kaei ka ba na sla hynrei hadien ka ‘ioh kam’ don sa bun ki jingeh, ki jingkhuslai kaba ym don mano mano ruh ba kular lane ba pyrkhat aiu yn leh.

Ki hok ki nongtrei-nongbylla khlem don ba khmih, kiba kren ruh shaphang kata kim pyrkhat jngai lane ki khlem ai ia ka rukom trei ban pynbeit ia kita ki jingeh (Action plan).

Lada kita ki nongmihkhmat, ki kyrtong kane ka Election 2018, ki don jingthmu shisha ban leh ei ei bad ba kin tip ia ki jingeh ba buhrieh jong ki nonngtrei-nongbylla, ka ei ba donkam ba kin leh ka long tang ban shu kylli na kita kiba ki thmu ban iasaid ha ka dorbar thawain, ‘Aiu ki jingeh?’.

Hynrei jar ka sur khlem mih, bad skhak ka jabieng kam trei ban pyrkhat ia ki lad ki lynti ban pynbha ia ka jingim ki nongtrei-nongbylla ha ka jylla bad ym shuh tang ka kular ba ki khlei kum ka ksew bam prie na la ka shyntur.

Ki nongtrei –nongbylla ha ka jylla ki lah pynsuk ia ka jabieng thylli ka jong ki da kaba leit ai sha man ki seng sain pyrthei ia ki jingangnud bad ki jingeh ba ki nongtrei ki shem hapoh ka jylla, hynrei kat kum ka jingsngewthuh ka jong ngi, kita kin long tang ka jingphohsniew jong ki nongtrei-nongbylla kiba khmih ba kita kiba angnud ban long ki nongmihkhmat kin mih khmat ia ka bynta ka jong ki ruh.

Shuh shuh, kane ka election 2018 ka long tang ka election iashad iarisa bad ka election kawang ktieh hapdeng ki nongkyrshan ki jong ki, namar ba ia ki mat kiba kthah shisha ia ka imlang-sahlang bad ia ki hok longbriew-manbriew khlem iohsngew lane iohi syrngiew ruh.

Lano kan poi ka por ba ki mat trei kam ba ki sei, kin long ki mat bad don ruh bad ka jingiohi jangai kumno kin leh ban poi sha kita ki thong. Ki seng sainpyrthei ki sei ia ki mat kiba iar palat khlem da pruid dak pade kumno kin trei ban ioh ia kita. Ha ka kyntien phareng ki ong ia ki, ki ‘strategies’ lane ki ‘action plan’ ban ioh ia kita lane ‘achieve’.

Ka kyntien ‘Policy’ bad ‘ Change’ ki long ki kyntien kane ka election bad baroh baroh ki kren shaphang kita ki policy ba kin wanrah kum ka health policy (ka koit ka khiah), ka education policy (ka pule ka puthi) bad ter ter hynrei kumba lah ong, khem don ba pruid dak lane ai ksai kumno te ki thmu ban ioh ia kita ki policy?

Baroh baroh ruh ki ong lah dei ka por ban wanrah ia ka jingkylla (change) hynrei jingkylla aiu kata? Ka jingkylla haba iadei bad ki rukom treikam ban pyni lypa ia ki paidbah kumno kin trei ban ioh ia kita ki policy ki jong ki, ne, ka jingkylla kaba wat ki khyllung khynnah ruh ki tip ba ka mut ka jingkylla shuki kitei kiba don ha ka bor mynta ban shong noh sa maki kiba thrang bad angnud ba ka spah jong ki ruh kan roi palat 500% man ka snem.

Ka jingkylla ne ka jingtah kylla? Kadei ka jingkylli ba ngi hap kylli mynta na ki kyrtong kiba thmu ban ialam ia ka jylla. Tangba tip, shaei kin ialam te ngim pat lah ban ong. Hynrei haba peit nuksa na ki nongialam kiba baroh shi katta te imat ki long ki nongialam kiba matlah hynrei kiba buittuh, kiba kyllut hynrei kiba iohsngewlut, kiba pyrkhrat tang ia la ka pla tyngka bad ki ban sa pynduh jait ia ka shongsuk shongsain ki nongshnong shnong ka jylla Meghalaya.

Ka jingkyrpad kaba rit na ki nongkyrshan, ki nongthep vote, ka long ba ki hap ban puson bha ka jylla Meghalaya kaba kumno ki thrang mynta san snem kaban wan?

Hato kan wan biang ka bamsap-bampong, ka jingiuh roit ia ki hok ki nongtrei-nongbylla kiba trei kum ki casual, ki contractual bad kiba hapoh u labour-contractor bad ter ter, ka jingnionbein ia ki hok bad jingiada ia ki kynthei bad khyllung-khynnah, ka bymbeit ka rukom thep kam thep jam, ka jingeh khunswet noh ia ka koit ka khiah khamtam ha ki nongkyndong, ka jingeh bein ia ki nongrep-nongriang bad kiwei de kiba baroh shi katta khlem don nongiada, ne ki kwah ban long kum sha kiwei ki jylla ban shong sier wat iala ki jingngeit bad ki jingbanm ruh.

Hato ka election 2018 ka lah mo ba kan dei noh ka snem ba ki nongshongshnong kin iatylli noh ban dawa na kita kiban sa leit sha ka iingthawain ba kin iathaw ain lem ia mynta jong ngi?

Kynmaw ko nongthep vote, ki kyrtong jongphi ki dei tang ki shakri jongphi ym ki trai lane ki blei kiban ban bein ia ki hok ki jong nga-jongphi.

Raiot

Subscribe to RAIOT via Email

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 15.7K other subscribers
Roney Lyndem Written by:

Roney Lyndem works as counsellor and is a Union activist with Thma U Rangli Juki (TUR)

Be First to Comment

Leave a Reply