Ai Ma Phi Ka Jingbam Ba Kin Bam

Ki bor synshar ne Sorkar, la ki dei ba la pynlong da kano kano ka seng saiῆ hima bad ki dei na ka liang kamon ne kadiang ne napdeng kim lah ban kiar ne thet kti na ka jingbahkhlieh ia ki paidbah nongshong shnong. Khamtam ha ka synshar paidbah bad ha ka Ri India ba laitluid kaba ka synshar paidbah ka la suhthied bha, ki Sorkar Jylla ne Sorkar Pdeng kim lah ban thet kti ne їehnoh beiῆ ia ki nongshong shnong.

Ka jingkren jong ka Sorkar Jylla lyngba u nongaiktien jong ka (Symbud Myntri Rangbah) kaba bthah pynban ia ki paidbah ban “bam tang da ka ja bad u jhur” bad ba ka Sorkar kam lah ban pyntian ja. Kane lehse ka dei ka jingpyrshang jong ka Sorkar ban thet kti bad kyntait ban shim ia ka jingkitkhlieh bad kumne ha ka por ba dang shoh ka khlam ka ngoh ka long ka jingkren kaba ym lah ban pdiang satia. Ka Sorkar Jylla ne Sorkar Pdeng kim lah ban phetrieh na ka kamram bad jingkitkhlieh ban khmih ba ki nongshong shnong kin bit kin biang, kin shngaiῆ bad kin dap da ka jingkyrmen. Ka dei ka kamram kaba la pruid dak ha ka Riti Synshar bad ka dei ruh ka jingїatiplem ban pyndap bad pynbiang ia ki jingdonkam jong ki paidbah. Ki nongsynshar kiba kyntait ia ka jingkitkhlieh kim lah ban shong ha ka khet bad lada ki kyntait ne їehnoh beiῆ ia ki paidbah nongshong shnong ka long kumba ki khot sngewbha ia ka kynrum kynram ba kan wan jyrsieh ha ka imlang sahlang.

Ka jingїakhun pyrshah ia ka khlam kam dei ka thma hapdeng kiba riewspah bad kiba duk. Kam dei ruh ka por ba uwei un shim kabu halor uwei pat ne ba un leh mon bad kumta ter ter. Kum ha kane ka por kiba khlaiῆ, kiba don ha ka bor, kiba don ba em ki dei ban jynsur mynsiem bad pynthymmai ruh ia ka jingmut jingpyrkhat. Ym tang ban їarap ia ki para briew, hynrei ban pyrkhat kumno ban pynwandur ne mutdur thymmai ia ka synshar khadar bad imlang sahlang. Ki policy synshar kiba mynta bad ka jingphiah kyrdan ia ka imlang-sahlang ki la long ruh ki daw kiba la pynkha shibun ki jingeh ha kane ka khlam namar ka jinglah shilliang palat ha ka їoh ka kot bad ka jingduk jingkyrduh jong ki briew.

Ha kane ka khlam kiba don ba em, kiba bit ba biang, kiba don ka kam ka jam kaba thikna bad kiba la don lypa ka jingkynshew kaba heh ha ki bank kin ym їapthngan sa ar ne lai snem; ki don lei lei ki briew wat sa ar ne lai pateng ruh kin ym pat їapthngan wat lada kim їohlad ban kamai. Ym lah ban len ba ki don kiwei pat ki bym don ei ei shuh bad kim tip naei kin їoh bylla bad naei kin їoh kamai ban bsa bad pyndap ia ka їing ka sem ne ki khun ki kti.

Haba phai sha ki khanatang na ka Baibl, imat lehse ki la don ki khep ba u Jisu ruh u la їatyngkhuh ia ki jinglong jingman kiba їasyriem kum kane, ka jinglah shilliang bad jingduk jingkyrduh jong ki briew. Bad kawei na kita ki khep ka paw ha ka khanatang shaphang ka jingbsa jingbam ia ki hajar ngut ki paidbah kiba la їapthngan (Markos 6:33-44).

Ha kane ka khanatang u Jisu u la kob ia ki synran jong u ban shim ia ka jingkitkhlieh ban bsa jingbam ia ki hajar ngut ki paidbah kiba la jan їapthngan. Katkum ka Baibl kane ka la jia ha ka por ba u Jisu bad ki synran ki dang leit sha shilliang ka duriaw Galilaia sha jngai na ki shnong briew. U Jisu bad ki synran ki king ia ka lieng ban leit pynjah thait shipor sharud duriaw sha ka jaka kaba kynjah ban bam lyer. Phewse, katba kin hiar ryngkew da ki hajar ngut ki paitbah kiba la mih na ki shnong bapher ki la da poi nyngkong bad ap lypa ia u Jisu harud ka duriaw, bad ki nongthoh komentari ki batai ba uta u paidbah u don kumba shiphew hajar tam. U Jisu ha ka jaka ba un sngewsih ne dom ba ki paidbah ki wan ban pynthut ia u bad ki synran, pynban u la phuh samrkhie bad ai khublei ia ki namar u tip shai kdar ba ki paidbah ki beh thong ia u namar ki donkam ban їoh jinghikai na u, ban їoh ki kyntien jingkyrmen bad ba u iaїenglang bad ki hapdeng ki jingeh.

Ka por kaba u Jisu bad ki synran ki leit sha shilliang ka duriaw ka dei ha ka por nohphai sngi bad ym lap ba sngewthuh ba ar ne lai kynta ki la їaid ba u Jisu u hikai bad kren sha ki paidbah shaphang ka Hima u Blei hangne ha pyrthei. Katba ki paidbah ki dang shah skhor ia u Jisu, ki synran ki la wan sha U bad ong, “ki paidbah ki la shong hangne baroh shi sngi, ka sngi mynta ka la noh ka sngi, їoh lap ba kem sa ka miet kin ym ioh jingbam shuh kumta pynlait noh ia ki ba kin leit thied ne wad jingbam sha ki shnong” Hynrei u Jisu u la pynphai ktien da kaba ong, “ai ma phi ka jingbam ba kin bam”. Kane ka dei ka jingkob jong u Jisu ia ki synran. Kum ki nongїalam jong ka kynhun kaba pyrshang ban tei ia ka Hima u Blei ha ka pyrrthei, ki synran kim lah ban phetrieh, kim lah ban kiar ne thet kti na ki kamram, bad jingkitkhlieh lymne ban ym don ka mynsiem їatiplem.

Ha shuwa ia kane, ha ka por ba u Jisu u la sdang ban kren bad hikai sha ki paidbah, “la pyndap ia ka mynsiem jong U da ka jingsngewsynei ia ki…” Katkum I Phadar Sngi, ia kine ki kyntien la ring jingmut na ka ktien Greek “esphlangkhnisti” kaba mut “ki la khih ki snier ki snap bad ki khyllai jong U bad katkum ka saiῆpyrkhat ki Jiw hyndai, ka jingieid bad jingsngew synei ki don ha ki khyllai bad ki snier ki snap”.

Ka dei ka mynsiem їatiplem kaba la pynkhih bad pynlong ia u Jisu ban leh ia ki kambah. Ka mynsiem їatiplem ka mut ba u Jisu u rung ha ki jingmut jingpyrkhat jong ki briew, u phong ia ki juti jong ki bad u tip hangno ka thar. Kane ka jingїatip lem ka mut ban sngewlem, ban shah shitom bad ruh ban їakmenlang bad ki paidbah.

Kaba bud nangta ka long ba u Jisu u leh ia ka kambah bad kyrkhu ia ki san tylli ki kpu bad ar tylli ki dohkha. Ka jingbam ka la kha roi bad hadien ba la sam bad ba u paidbah u la bam kdang pura ka jingbam ka dang tam sa khatar shang. Ha kane ka khanatang U Jisu u khlem ong ia ki paidbah ba kin leit wad jingbam hi, u khlem kynteit ne kyntait ia ki, u khlem kynnoh beiῆ ia ki paidbah ba ki long kiba alhia ne kiba shu ap ban pyntian ja. 

Ha ka jingthoh komentari halor kane ka khanatang, I Phadar Sngi I ban shuh shuh ba ki kyntien kiba ong- “ba ia ka dohnud jong U la pyndap da ka jingisynei ia ki, namar ba ym don uba sneng uba kraw ia ki, ym don uba kdew lynti kaba dei, ym don uba peit uba khmih ia ki” (Markos 6:34), ki thew ne ki mut ba ka Sorkar ruh kam pyrwa ia ki, ki heh ki haiῆ jong ki ki shu shim kabu ban pynmyntoi їalade bad ki nongїalam jong ki kum ki pharisi bad ki stad aiῆ kim imsngi ei ei na ka bynta jong ki. Da shisha ki long kum ki langbrot khlem nongsharai bad kumta ki suri bad ki mrad khlaw ki kynrup bad ki patar ia ki katba ki mon.

Ka Sorkar Jylla mynta ka khot ia ki nongshong shnong ban duwai. Їa kaei ngin duwai?  Hato ngin duwai ba ka mynsiem їatiplem kan їoh jaka ha ka synshar khadar bad ka imlang sahlang? Kan pynmih bad pynkha ia ka bor ka jingieid bad ki kambah ban kyrshan iwei ia iwei pat? Hato ngin duwai ban pynkylla dur bad pynwandur thymmai ia ka synshar ka bishar? 

Nalor kiba їoh jingpang covid19, ki don shibun bah ki para nongshong shnong kiba la jan їapthngan namar kim don jingbam bad kim don kamai shuh ban thied jingbam, nalor kiwei ki jingdonkam ha ka jingim. To ngin shim ia ka jingkitkhlieh bad pdiang ia ka jingkob u Jisu ba ka dei ka kamram jong ngi ban ai jingbam ha kiba thngan bad ban kyrshan ia kiba la duh kamai.

Kaba kongsan ruh ka long ban saiῆdur thymmai ia ka synshar khadar, ka їoh ka kot bad ka kamai kajih. Ngin pynkut bad pyndam noh shi syndon ia ki policy synshar kiba lah shilliang bad kiba pynduk pynkyrduh ia ki briew. Ngin bujli da kiwei pat ki policy ki ban ai ka jingim ba pura ha baroh ki nongshong shnong salonsar.  

Ngin pynkut da ka jingdawai ka Ella Wheeler Wilcox- 

“ka jingduwai khem ki kam ka long kum u khnam khlem ka ryntieh. Bad ki kam khlem ka jingduwai ka long kum ka ryntieh khlem u khnam…”  

Amen.