Ko Ka Briew La Pynlait Phar Їa Pha

Ki don ki jingpynksan nia ba kam don jingmut ban їakren shaphang ka jinglaitluid bad jingpynkup bor ia ki kynthei ha ka Jaidbynriew bad ka Jylla kaba shim jait na ka kmie. Ki pynksan jur halor ka nongrim ba ki kynthei ki dei ki nongїohpateng, ki nongkhmih bad nongpynїaid ia ka spah-ka nongtymmen jong ka kur bad ka їing. Dei halor kane ba ki kynnoh katba mon ia ki kynthei bad tang pher wiak ki tei pop ha ki kynthei. Naduh ka poikha-poiman haduh ka pait їing pait sem ki pynkit ha ki kynthei.

Wat la ka dustur їapoikha ki khun, ki pyrsa ka long da ka jingtip lang ki kmie, ki kpa bad ki kni, bad ha ka jingїashem jong nga, kum u nongtrei kam Balang, ha kine ki arphew snem lah ban ong hangne ha man la ka shiphew ngut ki kynthei kiba їapoikha, shiphew ki dei da ka jingtip ka kmie, u kpa bad u kni, kampher la ki їapoikha bad uba lieh ne uba stem ne uba saw ne uba bthuh ka snieh doh. Kane ka mut ba ka їing ka sem ka tip bad kubur ia kaei ba ka khun kynthei jong ki ka leh. Pynban ngi dang kem daw bad shim kabu hi ban kynthoh, ban thad ia ka longrynῆieng jong ki kynthei bad ym tang katta, ngi byrngem, ngi byrthen, ngi shoh, ngi dat bad ngi batbor ia ki. Nalor nangta haba ngim їahap jingmut bad ki, ngi kynthoh pyrshah ba ki die tad dor ia ka “Jaidbynriew”.

Їa ka pait їing pait sem ruh ngi pynkit ha ka kynthei namar ba la thoh- “Ka briew kaba stad ka tei ia la ka їing: hynrei kaba bieit ka lied noh ia ka da la ki jong ki kti” (Proberb 14:1). Їa kane ka dkhot la thep jubor bad pynlong doh longsnam ha ki kynthei ba ka jot ka pra ka longїing longsem ka dei ka jingkitkhlieh jong ki. Hynrei kane ka dei ka jinghikai ka bym shong nia, ka bym shong aiῆ bad ka dei ka jingpule ne ka jingsngewthuh ba khim jingmut ia ka Baibl. Ňiuma, khlem da kheiῆ dewthala ia ki jinghikai na ka Ktien Bakhuid, ki don shibun ki daw kiba pynlong ia ka jingpait jingpra ka longїing longsem; ym dei tang ka kynthei, hynrei u shynrang ruh u long ka daw bad u don ka jingkitkhlieh ha ka bha ne ka sniew jong ka їing. Hoid, wei ba la їakhlei jutang dei hi ban їaksaid ban pynneh bad pynbha ia ka jingїadei shi їing-shi tnga, phewse ym lah lait pat hangne hangtai ki jia ki jingpait jingpra na ki daw kiba bun bad kam long pat ban shu pynkut nia ba dei ka kynthei ka bym nang ne ba ka dei ka riewbieit kaba lied ia ka tnum їing. Lada ka kynthei ka lied ia ka tnum, u shynrang pat u pynsynjor bad pynkhyllem ia ki mawkhrum kiba kyrshan ia ka їing.

Katkum ka Census 2011 ka jingdon briew ha ka Jylla Meghalaya ka long kumba 29.67 lak; ka jingdon ki shynrang ka long khatsaw lak khyndai phew wei hajar bad phra spah laiphew ar (1,491,832) ngut bad ki kynthei ka long khatsaw lak hynῆiew phew san hajar sanphew hynῆiew (1,475,057) ngut. Lah jan mar shiteng na ka jingdon briew ha ka Jylla ki dei ki kynthei bad kine ki pynlong bad ki noh synῆiang shikatdei sha ka їoh ka kot bad ka roi ka par jong ka Jylla. Kumta ym lah ban khapbrip ne leh shilliang khmat bad kam long kaba dei ban kyntait sharud ne ban ῆiew synrum ia ki kynthei, lym kumta kan mih ka kynrum kynram bad troin ka imlang sahlang.

Ka jaidbynriew Hynῆiewtrep ka dei kawei na ki jaidbynriew ha ka pyrthei kaba shim jait na ka kmie. Ha kajuh ka por pat, ym lah ban len ki kynthei ha ka Bri Hynῆiewtrep ki shah kynthoh bad ki shah pynrem katba mon. Ki shah ῆiewbeiῆ, ki shah byrngem bad shah pynїap pathar. Katkum ka kaiphot jong ka Sorkar Jylla, ki don kumba lai spah sanphew tylli ki kam pynmynsaw bad ki kam runar pyrshah ia ki kynthei haduh u bnai August jong ka snem 2020 bad ka Director jong ka tnat Social Welfare ka Sorkar Jylla ka pynpaw ia ka jingsngew diaw halor ka jingkiew jong ki kam pynmynsaw bad ki kam runar pyrshah ia ki kynthei. Kane ka kaiphot ka long katkum ki jingujor ba la їohpdiang da ki bor jong ka aiῆ, hynrei ngi tip shai ba ki don shibun bah ki kam sniew bad ki kam runar pyrshah ia ki kynthei kiba khlem ujor sha ki bor jong ka aiῆ lymne sha ka tnat kaba khmih ia ka bha ka miat jong ki kynthei, ka Women Commission.

Ha kane ka juk jong ki kor ki bor thymmai bad ka social media, ki kam runar pyrshah ia ki kynthei ki nang jyllei, ki jingthad rong ia ka longrynїeng jong ki ki saphriang kham stet ban ia ki phliah ding bad ki riewsniew kiba pynbudnam ia ki kynthei ki sngew ba ka suk ban leh namar ki riehtngen ha ki kyrteng thok. Dang shen ka Deputy Commissioner, ka khliehduh jong ka East Khasi Hills District ka la shah kynthoh khlem akor, hynrei kane kam dei ka sien kaba nyngkong ba ka heh Sorkar kaba dei ka kynthei kan shah kumne bad ka la don teng ka jingjia ba ka kynthei kaba long ka heh Sorkar ha ka Jylla ka la shah leh ibeiῆ, tangba kane kam dei ka por ban їakhyllie ia ka pyut.

Hoid, dei ban pynrem ia ki jingleh ibeiῆ bad jingleh be ijot ia ki kynthei. Ha kajuh ka por pat ngi dei ban їakren bad thaw ki lad ban rat dyngkhong ia kane ka jingpang kaba don ha ka imlang-sahlang. Ki bun kiwei pat ki kynthei kiba shah thad rong ka longrynїeng, kiba shah byrngem batbor bad shah byrngem pynїap, hynrei ym don ba pynrem, ym don ba їeng bad ym don ba sngewlem na ka bynta jong ki. Kaba kham sngewsih ka long ha ka jaka ban їeng sngewlem bad pynrem ia ki riew runar, ngi tei pop ha ki kynthei. Ha ka jaka ba ngin pynpaw ka jingsngewlem ngi tih pynban ia ka jinglong jingim jong ki. Ngi kylli ki leh aiu ba ki shah kynthoh beiῆ? Ki shong kurim їano ne badno? bad kaba kham sngewsih ka long ngi lorni shaphang jong ki.

Kumba ka long hi ka imlang sahlang ka ῆiewpoh ia ki kynthei- “shi ban ka kynthei ka shah ibeiῆ, ar ban ka shah pynrem, lai ban ka shah byrngem, saw ban ka shah lorni bad san ban ka shah batbor bad shah pynїap. Ngi pynmong-pynmynsaw bad pynїap bunsien ia ki khun kynthei”.   

Ka Gospel u Lukas 13:12 ka їathuhkhana shaphang ka jingpynkhiah ia ka kynthei kaba khrew bad kdor ryngkdung ka met haduh khatphra snem lynter- “Kawei ka briew ka la don u mynsiem bymman uba la pynlong ia ka ban shitom haduh khatphra snem; ka la kdor ryngkdung bad kam lah pynbeit shuh. Haba u Jisu u la їohi ia ka, u la pyrta ia ka, “Ko ka briew, pha la lait phar na ka jingpang jong pha!” Kane ka kambah ka їathuh bad pynpaw ruh ia ka rukom pyrkhat bad ka rukom sngewthuh jong u Jisu shaphang ki kynthei ha ka juk kaba u im.

Ha ka juk jong ka Hima Rom bad ka imlang sahlang Jiw ha ka spah snem ba nyngkong, ki kynthei ki dei kiba poh bad la ῆiew ia ki tang kum ki mar ki mata bad kim don hok, kim don sur bad kim don bynta ha ka niam, ka kolshor lymne ka synshar khadar. Kaei kaba u Jisu u leh haba u їeng, u їasaid bad iakhun na ka bynta jong ki ka long ka kam kaba radbah. Barabor u їatyngkhuh bad ki Lyngdoh, ki nongsynshar, ki pharisi, ki sadusi bad kiwei. Ha ka spah snem kaba nyngkong ka pyrthei Jiw bad ka Hima Rom kim pdiang ia kaei kaba u Jisu u їeng bad leh na ka bynta ki kynthei.

U James A Borland ha ka jingthoh jong u, How Jesus Viewed and Valued Women, u la pynpaw ia ka rukom pyrkhat u Jisu halor ki kynthei. Ha ka sur kaba shai u Jisu u pyrkhat bad hikai kumne:-

Ha ka Gospel u Mathaios 19:4, U Jisu u pynkynmaw ia ki pharisi ba u Blei u la thaw ia ki briew kynthei bad shynrang bad la thaw ia ka kynthei ha ka dur jong u Blei kumba long ia ki shynrang. Kum ki shynrang, ki kynthei ki don kajuh ka dor, ka bor bad ka iktiar. Ki kynthei ki don ka jinglaitluid shimet ban rai hi na ka bynta la ka jong ka jingim bad ki don ruh ka jingkitkhlieh ia kaei kaba ki leh ha ka jingim.

U Jisu u khlem wan sha ka pyrthei kum u shynrang, hynrei kum u khun bynriew bad U Jisu u ithuh bad pdiang ia ki kynthei kum ki para briew, u їeng bad їasaid ryngkat bad ki. Kumta, shynrang bad kynthei ki long ki nongbud jong u Jisu bad u Jisu u peit sha ki kum ki para briew kiba їatreilang bad U, bad um shym їohi ba ki kynthei ki dei tang ki mar ki mata ne tang ki nongpynhun ia ka jingthrew jong ki shynrang.

Ka imlang-sahlang Jiw bad ka Hima Rom kim pdaing ia kaei ba u Jisu u leh bad pyrkhat shaphang ki kynthei. Ki kyndon ka imlang-sahlang, ka niam bad ka kolshor Jiw kim shah ia u shynrang ban їajuh-їajan, ban їakren-їasyllok, ban їatreikam bad ki kynthei ha ki jaka paidbah. Hynrei u Jisu u pynkheiῆ ia kine ki kyndon kiba teh, ba khum bad kiba pynlong mraw ia ki kynthei. U ai ka jingkyrmen ia ki bad u їakren, їasyllok bad їatreikam lang bad ki ha ki jaka paidbah. 

Ha ki jaka paidbah U їasyllok bad ka nongsamaria ha ka shnong Sikhar (Їoannis 4:5-27). U їakren laitluid bad ka kynthei kaba shah kem bad shah kynnoh ba ka klim (Їoannis 8:10-11). U їakren bad ka kynthei kaba la їap tnga na ka shnong Nain (Lukas 7:12-13). Hakhmat ki paidbah ba bun u pdiang bad pynkhiah ia ka kynthei kaba pang mihsnam la khat-ar snem (Lukas 8:43-48) bad haduh ka sngi ka jingїap U kren paidbah hapdeng ki kynthei kiba synran ia u ha ka lynti sha Kalbari (Lukas 23: 27-31).

U Jisu haba u їakren bad ki kynthei u kren da ki kyntien kiba pynpaw ia ka jingῆiewkor bad jingῆiew burom ia ki. U pyndonkam da ki kyntien ki khun kynthei bad ia ki kynthei Jiw u ῆiewtang ia ki kum ki khun kynthei jong u Abraham (Lukas 13:16). Kane ka pynpaw shai kdar ba u jisu u ῆiewkor ia ka dor, ka burom bad ijot jong ki kynthei.

Katkum ki jingthoh Gospel, U Jisu u їakynduh-їakren paidbah bad ka nongsamaria ha Sikhar, nangta ka kynthei kaba klim bad ka nuti kaba sait ia ki kjat jong u. Ha kine ki jingїakynduh baroh u Jisu um shym lorni bad peit khmat pynrem ia ki, pynban u їakren-їatai bad shah skhor ia ki. Ha u Jisu, ka kynthei ne u shynrang ki don ka jinglaitluid ha ka jingim shimet bad ki don ka jingkitkhlieh halor ka jingim. Lada ka kynthei ne u shynrang shimet ki leh ia ki kam bymman ne ki kam runar ki dei ban kitkhlieh hi bad wad ki lad ki lynti ban pynbeit bad ban thaw thymmai їalade. 

Ka Women Sunday kaba dap da ka jingkyrmen

Amen

Raiot

Subscribe to RAIOT via Email

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 15.7K other subscribers

Kyrsoibor Pyrtuh is a pastor interested in intersection between theology and social power

One Comment

  1. nancy dora
    August 2, 2021
    Reply

    Khublei pastor ia kane ka jingthoh jong phi. Hadien ba nga la pule nga shem ba bun ki mat kiba phi la thoh ki long kiba dei bad shong dor shisha.

    U Jisu u la im ha ka juk bad ka culture kaba ki kynthei ki wan hapoh jong u shynrang. Hynrei kumba phi thoh ma phi — U Jisu u la iaid lait ia kane ka rukom im bad sain pyrkhat ki Jew.Dei namar kata ka daw ngi shem ba bun ki kynthei ki ba bud ia u Jisu haba ngi pule ia ki kospel. Dei ki kynthei kiba don ha kjat ka dieng phna, dei ki kynthei kiba la mih dang step ban pynsleh ia ka met jong U bad dei ka kynthei kaba la iohi ia ka jingmihpat U Jisu . Kane ka pynpaw shai ba u Jisu u burom ia ki kynthei bad ma ki ruh kumba long ki shynrang ki don la ka jong ka bynta ba ki dei ban leh ha ka ban ialap ia ka kospel u Trai.

Leave a Reply