Leit Suk Bah Rana Kharkongor

Bah Rana- Leit Suk / Alan Lyndem

Nga kynmaw bad nga ju їoh-i ia i Bah Rana Kharkongor ha kito ki por ma nga dang khynnah, ba i pyniaid ia ka business jong i ha ka dukan shna ksiar jong i. Kane ka dukan ka don hajan ka skul kaba nga nga leit – ka Mawkhar Christian High School (skul Mission Shynrang). Wat la im ithuh ia ngi ki khynnah skul ruh i ju kren pariah-parai ia ngi khynnah skul. Haba ngi їaid hajan ka dukan jong i, i ju kren bad leh biria ia ngi ki para khynnah skul.

Ha ka por ba nga don ha class-X, I Bah Rana i wan ha їing jong ngi ban їakynduh ia I Pa jong ngi. Hadien ba ki lah ia dep ki jingїa-kren ki jingїa-shong kai, shuwa ba i Bah Rana in leit noh, i Pa i pyn-i-thuh ia i Bah Rana Kharkongor  ha ngi ha їing bad ngi lah ai khublei kylliang ia i Bah Rana da kaba pynkynmaw ba i hap khot Pa-ku-long / Mei-ku-long ia ngi ki kur Lyndem. Hadien ba i Bah Rana i lah dep mih noh, ngi sngewthuh na i Pa jong ngi ba i bah Rana, namar ba i dei  i nongrwai nongtem, i don ka jingthmu ban pynmih ia ki jingrwai Khasi da kaba ‘record’ ha ki cassette. 

Ki katto katne ki jingjia kiba sah jingkynmaw- (i) ha ka por ba pyllait paidbah ia ka cassette KA JINGKIENG KSIAR, nga la їohlad ban dei uwei na kiba їarap kam lang ha kaba pynkhreh pynkhrum ia kata ka jingpyllait paidbah ia ka Cassette KA JINGKIENG KSIAR kaba nyngkong.

From the collection of Shillong Record Room

Ha ka jingїakynduh lang jong ka kynhun – Ka AISHA (All India Synjuk Hynῆiewtrep Association) kaba la long ha MCHS School, Mawkhar ha kaba bun kito kiba trei / pule / etc kiba dei na ka Jaidbynriew Hynῆiewtrep ki їakynduh lang (kito kiba wan shuti sha їing, ha la Ri),  I Bah Rana ryngkat bad kiwei ki kaitor ka Ri ki la ia don lang ha kane ka jingїakynduh lang. Bad ha kane ka jingїakynduh ki bun kito kiba don shabar na la ka Ri,  ki pynpaw ia ka jingsngewtynnad shibun ba lyngba ki cassete Jingkieng Ksiar series ki lah їoh ban їohsngew jingrwai  ha ka ktien lajong wat la ki don shabar na la Ri ruh. 

From the collection of Shillong Record Room

Ki bun kiei kiei kiba sngewtynnad, kiba їoh jingmyntoi shisha lyngba ki por kiba nga ia kynduh ha ka jingїadei paralok (kum u hynmen jong nga) bad i Bah Rana. Nga shu kynmaw mynta ia kito ki por ba nga dang leit College, nga shait sngewtynnad bha ban leit rung ha dukan jong i Bah Rana ha Synod complex, imat ka long namar ba:

  1. Ka music system ha dukan jong i ka dei kaba bha bad ba paka haduh katta katta ha kito kito ki por ba ynda tem ia ki pop songs jong ki rock band – Boston, ha kaba i Bah Rana ruh i ju ia kyn-ud rwai lang, ngi sngew kumba i Bah Rana i dei u Brad Delp.
  2. Ki khana biria dei-por jong i Bah Rana 
  3. Bad kumjuh ruh ngi їoh ban ia kynthah biria shuh shuh sa ma ngi 

Lyngba ki por, nga la ithuh ia i Bah Rana kum u paralok jong i Pa jong nga, nangta kum u hynmen jong nga bad kum U paralok jong nga. Ha ka jingshem jong nga, i Bah Rana i dei i ba lah bha ban kynmaw ia kito ki phawer U Aesop bad ruh i don ka sap ban kren ha ki ‘riddles’ / phawer bad i ba don ka ‘humour’. Ka jingїalong paralok bad i ka long kaba ia jan bha. Lada ki bym pat da ithuh bha ia i Bah Rana, kin kham shem shitom ban sngewthuh-sngewthaw haba i Bah Rana i kren biria lane kren phawer halor kano kano ka phang. Haba i kren biria ne kren phawer ki kyntien kiba i kren ki їaid jingmut ryngkat bad ka expression jong ka dur ka dar jong i bad kumjuh ruh bad ka jingpynkhih ia ki kti. Kane ka dei shisha ka sap kaba ma i hi i don 

Naduh ba nga lah mih na Shillong (lah palat 30 snem mynta), nga ju їakynduh ia i Bah Rana pateng-pateng kumto haba nga leit shuti sha їing ha Shillong. Nga kynmaw kawei ka por ba nga leit shuti sha їing, nga poi ha Shillong ha ka 20 tarik Nohprah 2012, ka dei ka sngi kaba i Bah Rana i pynmih ia ka phlim jong ki satire/drama lyngkot ka ba i jer kyrteng Kak-Shi-Kak. Kine ki drama ki long ym dei tang ban shu їoh rkhie hynrei kiba hap ban puson bha ruh namar ki don ki jingmut kiba jylliew ha ka long briew –man briew bad ka im lang-sah lang. 

Kaba khatduh kaba nga їohlad ban їakynduh ia i Bah Rana ka dei ha ka dukan jong i ha Motphran ha ka snem 2016 ha kaba nga їoh ban ‘salute’ biang ia i na ka bynta kito ki drama “Kak-Shi-Kak” bad nangta ngi їoh ruh ban kynmaw ieid ia kito ki por kiba la leit noh.

KHUBLEI. Bah Rana Leit Suk.

Rudy Wallang / Musician / Soulmate

The friendship between Bah Rana and I began sometime in the year 1998, when I first started my home studio in Malki. What bonded us together was our passion for music. We thought and felt the same way when it came to writing and arranging songs.

One of the many songs we worked on together / Rudy Wallang

He brought in a lot of his experience from his many earlier recordings to the table and I learnt a so much from him. That really helped me in my work with all the other Khasi artistes and musicians that I have worked with and recorded music for through all these years. He was and always will be an inspiration to me.
May your soul rest in eternal peace,my friend, and may eternal light shine upon you!

Bah Rana’s last ‘live’ performance with Soulmate and the Clansmen at NH7 2015. The sound isn’t so good as it was captured on a phone

Tipriti Kharbangar / Musician / Soulmate

Nga kwah ban iathuh khyndiat shaphang i bah Rana Kharkongngor, bad kumno i lah ktah ia nga ha ka puut ka tem Khasi.

 Nga juh iohsngew ia ki jingrwai jong i, naduh ki por ba nga dang leit skul, ha ki radio. Haba nga sngap ia ki ktien jong ki jingrwai jong i, kham tam kato ka jingrwai (Jngai na ka pyrthei) ki long kiba thiang bad ai mysniem shisha. Te, hadien ba ka kynkhun tem jong ngi ka lah iohlad ban  ple ia ka NH7 Weekender, kaba nyngkong eh ha jylla Meghalaya, ngi khot ia i bah Rana ban ia rwai bad pynni ia ka sap ka phong u khasi da kaba ngi ia rwai lang ia ki sur tynrai.

 Ngan ym lah klet shuh bah Rana ia ka jingrwai (Shad Pynnang pynnang khun) kaba phi la hikai ia nga kumno ban rwai. Khublei shi hajar nguh bad Bam kwai ha duwar u Blei. 

Rev. Kyrsoibor Pyrtuh

Bah Rana composed the music/tune of the song Talwiar u Sohhpetbneng written by L. Gilbert Shullai.

We will never forget the song Kumno?Kumne? which he sang in a duet.

His series of albums titled Ka Jingkieng Ksiar one would craved for .

He was also a pioneer in small screen/ video khasi films..I still remember that I watched the premiere of his small screen movie Balei Ia Nga in State Central library ,now So So tham auditorium.

People should not forget his politics also he was member of the political party the Hynniewtrep National Council and he contested the state Assembly elections in the early nineties.

Savio Diengdoh / Filmmaker & Founder T7News

I had always heard of Bah Rana Kharkongor and I got to know him when I was part of splitENDS media co-op and he approached us to recover his videos from old fungus ridden VHS tapes. We managed to recover some classic performances of his like this one of Tiew Kulab.

I have always thought our audio visual history remains incomplete without rediscovering Bah Rana’s video films of the eighties. Sadly most of them remain lost. The best tribute to Bah Rana would be to rediscover those gems.

Ka Burom Khatduh Ïa I Bah Rana Kharkongor / Meban Lyngdoh

Ha ka jingïaid lynti ka jong nga kum u riew ieid jingrwai naduh ki por kiba nga dang long tang u khynnah haba nga ju ïohsngew bad sngap ïa ki jingrwai I Bah Rana lyngba ka radio bad ki cassette kiba I la pynmih ha kajuh ka por kum uwei na ki duhalia uba la ïohlad ruh ban ïa trei lang bad I ha ki rynsan bapher bapher nga nud ban ong ba ka rukom rwai (style of singing) jong I bah Rana ka long shisha kaba kyrpang (unique). Ban pynksan shuh shuh ïa kane nga nud ruh ban ong ba ka jaidbynriew Khasi ha ki snem kiba la leit noh ngi sakhi ba la mih bun ngut ki Elvis, ki Jim Reeves, ki Richard Marx bad kiwei kiwei ki nongrwai ba paw ka pyrthei hynrei ym pat ju don koit uba lah pat ban pynbud (imitate) ïa ka rukom rwai I Bah Rana. Kane ka long ka jingjop ka bakhraw bad ka histori kaba I Bah Rana I la thaw bad ieh ha ngi kum ka jaidbynriew.

Kum uwei na ki nongtem Duitara nga kit ram shibun eh ïa phi Bah Rana ha kaba lyngba ki sur ba kyrpang kiba mih ha u ryndang jong phi nga la lah ban kham pynih bad pynbang shuh shuh ïa ka rukom tem Duitara ka jong nga.

Hooid watla ngin nym ïohi shuh ïa phi hynrei ki sur ba kyrpang jong phi kin iai sah ha ngi kum ka jaitbynriew bad ngin iai pyrto shyrta ïa u synniang uba phi lah noh ha ka tem ka put ka rwai ka siaw.

Khublei Shibun bad leit suk Bah Rana

K. Mark Swer / Music Writer / Radio Producer

Perhaps, he was the first to bridge that class gap that exists in Shillong between Khasi Pop and Western Pop and certainly for followers of his music his name was a badge of honour that shielded them from the pretensions of western pop sophisticates

Raiot

Subscribe to RAIOT via Email

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 15.7K other subscribers
Raiot Collective Written by:

We are many, we are one.

Be First to Comment

Leave a Reply