U Saul Bad Ka Theology Jong Ka Jinglynῆiar

“Saul, Saul! Balei me pynshitom beiῆ ia nga?”

Katkum ka almanac jong ka Balang Presbyterian ha ka bri hynῆiewtrep, ka sngi U Trai kaba nyngkong jong u ‘naitung ka dei ka theological Sunday.  Ha kane ka sngi ngi kynmaw kyrpang ia ka jingsdang jong ka Skul pule theology ha Nongsawlia kaba la seng ha ka snem 1887 bad U Rev Dr. John Roberts u dei u Principal banyngkong jong ka. Haba їakren shaphang u Dr John Roberts, ym lah ruh ban klet ia ka jingnoh synῆiang jong u sha ka thiar jong ka thoh ka tar khasi. Kawei kaba u Dr John Roberts u la leh ka long ban pynkylla sha ka ktien khasi ia ki drama phareng bad u la buh ha ka ktien khasi ia ka jingkren pynshit u Kassius ia u Brutus ban їaleh pyrshah ia u Kaisar. Ha ka drama Julius Caesar u Kassius u kren kumne:

Why, man doth bestride the narrow world like colosses
And we petty men walk under his huge legs,
And peep about to find ourselves dishonorable graves…”

Bad u Dr John Roberts u la pynwan sha ka ktien khasi:

Shish, Briew u їaid pawang ia ka pyrthei,
Kane kum u Kolossos,
Ngi hynrei ki riewїaid, ngi їaid napoh ki kjat radbah jong u.
Ngi shu khmih sian ban shem ka jingtep jahburom halade”.
(L.Gilbert Shullai, U Dr John Roberts D.D)

Ka Cherra Theological College (CTC) Nongsawlia

Ka theology ka dei ka stad saian kaba pule shaphang u Blei lane ka stad saiῆpyrkhat kaba їadei bad ka jingtip ia u Blei. Ha kiwei de ki kyntien, ka theology ka dei ruh ka jingshem mynsiem, ka jingїashem ne jingїakynduh bad kiei kiei kiba maiaῆ ha ka jingїaid lynti ha ka jingim. Lah ban ong ba u briew ne ka briew shimet ki mad bad shem halade marwei ia ki jingmaїan bad ki don la ka jong ka theology.

Lyngba ki jingїashem bad jingїakynduh ha ka jingim ngi sakhi ia ka jingmaїan bad mad ruh ia ka jingїeid Blei. Lyngba ki jingїashem bad jingїakynduh ngi їohlad ban puson bad ban san ha ka jingim. Ha ki kyntien kiba shai ka theology jong u Jisu Khrist ka dei ka jingїeid bad jingim ba dap kyrhai. Kane ka theology jong u Jisu ka tyllun bad ka san ha ka jingim jong ka Balang kaba nyngkong, ka kynhun kaba hikai ban їa imlang bad ban їabit-їabiang lang mar kumjuh.

Ka theology ka dei ban kdew lynti ia ka mission jong ka Balang. Nalor ka kam їalap ‘tien Blei, ka Balang Presbyterian ha ka Ri ka don bynta ruh ha ka kam hikai bad kam pynkhiah bad lada ngi donkam ban pynїar ne pynkhraw ia ka mission ngin hap ban pynthymmai ia ka saiῆpyrkhat theology. Ha ka juk ba ka jingsumar pang ka long kaba rem dor bad ki jingpang kiba nang kynrei, kaei ka theology jong ka Balang? Ha ka juk jong ka jingduk bad jingkyrduh, kaei ka jingpuson theology jong ka Balang?

Ka Balang Presbyterian ha ka Ri ka don ia ka Skul pule theology bad ka Hospital kiba long ki nongmuna kiba pynithuh ia ka Balang sha kiwei ki jylli ba їar ha ka pyrthei. Khamtam eh ka Skul pule theology kaba ka Balang kam lah ban shim grant ne їoh skhim na ka “Secular Government” na ka bynta ki jinglut jingsep bad ka hap ban shaniah tylli ha ka jingkyrshan jong ki dkhot jong ka Balang. Kine ar, ka Skul pule theology bad ka Hospital ki dei ka nongmuna bad lada jia ba kine ki duh, ki dam noh ka Balang ruh ka lah ban lip. Ka Balang ka lah ban bun paid, ka lah ban don san lak ne shiphew lak ngut ki dkhot jong ka, hynrei kam don jingmut pat lada kine ki nongmuna ki duh bad ki dam noh. Kumta ka Balang kan hap ban їasksaid ym tang ban pynneh hynrei ban nang pynkhraw ia ka jingshakri jong kine ki shlem jinghikai bad jingpynkhiah.

Ha ka kitab ki Kam ki Apostol (Ki Kam 9:1-5) la їathuh shaphang ka jingїashem bad jingїakynduh jong u Saul, bad I Rev N.B.Diemgdoh I ong ba u Saul u їatyngkhuh bad ka theology jong ka jinglynῆiar ha ka lynti sha Damaskos.

Khyndiat shaphang u Saul, u Saul u dei u riewstad theology jong ka niam Jiw bad u dei u khynnah skul jong u Gamaliel. U Saul u dei ruh u Jiw uba shitrhem bad uba pynshitom beiῆ ia ki nongbud u Jisu Khrist bad ia kiwei pat ki bym dei ki Jiw. U dei ruh u riewstad uba ῆiewbeiῆ ia ki kynthei bad ki kynthei kim don jaka ha ka khuiῆ pyrkhat jong u. Ha ka lynti sha Damsakos une u juh Saul u la їashem bad їatyngkhuh bad ka maїan Blei.

Katkum ka kitab ki Kam 9:3-4, “Haba u Saul u la wan poi hajan ka nongbah Damaskos, kynsan ka jingshai na ka sahit bneng ka la thaba lep sawdong ia u. Te u la hap sha madan bad u la їohsngew ia ka sur kaba ong ha u, Saul, Saul! Balei me pynshitom beiῆ ia nga?” Ňiuma, ngin ym ia pynlut por hangne ia ki dak ki shin kiba paw ha ka lynti sha Damaskos lymne їakren kumno u Saul u poi sha ka jingkylla kaba mut. Hynrei kaba kongsan ka long ba ha ka lynti sha Damaskos u Saul u їashem bad їatyngkhuh bad ka theology jong ka jinglynῆiar. Ki nongbud u Jisu ki їam bad lynῆiar namar ka jingshah ban beiῆ, kiwei ruh de ki nongshnong shnong kiba kynthup ia ki Mraw, ki Jentil, ki Greek, ki Kynthei bad wat ki Jiw hi ruh kiba im ha ka por jong u Saul ki shah khῆoit beiῆ.

Don ar tylli ki mat ba ngi dei ban puson haba ngi pule shaphang ka jingїashem bad jingїatyngkhuh u Saul ha ka lynti sha Damaskos. Wei, ka imlang sahlang ka long kaba runar bad kaba dait thah slam slam. Ki briew khamtam kiba don ha ka bor lane ki bakhraw batri kim patiaw ia ka jingud jingїam jong ki para briew. Ar, ha pyrshah ka pyrthei kaba runar bad ka imlang sahlang kaba dait thah slam slam ka їeng rasong bad ka їeng eh rngiew ka kynhun kaba thymmai jong ki nongbud u Jisu Khrist bad kane ka kynhun da ka theology jong ka jingїeid bad ka theology jong ka jinglynῆiar ka kob, ka aireng bad ka їakhun ban pynkylla bad tei thymmai ia ka pyrthei.

Ha lynti sha Damaskos, U Saul u їashem bad їatyngkhuh bad ka jingїam bad jinglynῆiar jong ki briew kiba shah ban beiῆ. Ka Baibl ka їathuh shaphang ka jingshah pynshitom beiῆ jong ki nongbud u Jisu Khrist.  Hynrei ym dei tang ki nongbud u Jisu kiba shah pynshitom, kiba bun kiwei pat ki nongshong shnong ki ngat ha kane ka apot bad kumta ki їam bad lynῆiar. Ka daw kaba kongsan ba ki nongbud u Jisu Khrist ki shah pynshitom ka long ba ki nud ban їeng, ban kob bad їakhun pyrshah ia ki bor synshar, ia ki bor niam bad ia ki kolshor kiba hikai ban ibeiῆ bad ῆiewpoh ia kiwei. Kumta kane ka kynhun bathymmai jong ki nongbud u Jisu Khrist ka long ka jingma kaba khraw ia ki bor bad ia ki briew kiba don ha ka bor.

Katkum ka Baibl, U Blei barabor u don ha ka liang jong ki briew kiba їam, ba lynῆiar bad kiba shah ban beiῆ. Ha ka lynti sha Damaskos une u Blei u їeng ban khang lynti bad kob ia u Saul. Une u Blei jong ka jingїeid u їakynduh bad їatyngkhuh bad u Saul. Une u Blei u sei madan ia ki jingrunar jong u Saul da kine ki kyntien- “Saul, Saul! Balei me pynshitom beiῆ ia nga?” 

Ha ka lynti sha Damaskos u Blei u їeng na ka bynta ki paidbah nongshong shnong kiba їam bad lynῆiar kthang namar ki jingeh bad jingshah pynshitom beiῆ. U Blei u їashim bynta lang ha ki jingeh jong ki briew bad u hiar khyndew ban їakhun ryngkat bad ki rangli juki.

U Saul ha shuwa ba un kylla long u Apostol Paul u dei uwei na ki nongїalam Jiw uba dap da ka jingisih bad jingshun ia kiwei ki bym dei ki Jiw bad uba pynshitom beiῆ ia ki nongbud U Jisu. Ka juk “neo liberal” kaba ngi im mynta ruh ka dap bad ka shlei da ka jingїashun, jingїa-isih bad jingїapynїap briew. La nang pynjur shuh shuh ia ka jingїashun bad jingїa-isih para briew da ka buit sianti jong ki nongkhaїi ne heh saipan kiba kyrshan ia ki nongsynshar ba runar bad ba leh donbor tang ban myntoi ka kam khaїi bad ka kam rhah spah shimet.  

Ka pynnoh mynsiem shikatdei ban їohi ha kane ka juk ba ki don kiba pyndonkam ia ka niam, ka kolshor bad ka jaidbynriew ban pynkharoi ne bsuh ia ka jingїaisih, jingїashun, jingїapynїap para briew tang ban myntoi їalade shimet”(William Barber). Kumta ngi dei ban pynjur ia ka jingїam bad jinglynῆiar bad ryngkat bad u Blei ngin їakhun tyngeh bad khang lynti ia ki kam runar bad ki jingleh donbor baroh.

Amen

Raiot

Subscribe to RAIOT via Email

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 15.7K other subscribers

Kyrsoibor Pyrtuh is a pastor interested in intersection between theology and social power

Be First to Comment

Leave a Reply