U Aadhaar U jong ‘KI’

Ha kine ki sngi ngi iakren, iatai bad ruh ngi sheptieng bad ngi pisa lynga shaphang uta u dak jingkhein uba la tip kum U Aadhaar. La mih shibun ki jingkylli bad ki jingpynshai na kiba bun ki liang, hynrei ki riewpaidbah bad khamtam ki rangli ki juki kiba iaksaid ban ioh ia ka jingim kaba shngain ki shaiong namar ba la mih ruh ka jingpyntieng koh tymmpan, ba uta U Aadhaar un bam im ne pysaja ia ki bad ha kawei pat ka liang ka mih ka jingpyntieng ba lada ym don ia uta u Aadhaar card ki briew kin duh lut ia ki jingiarap ne jingkyrshan na ki scheme bapher bapher ba ka Sorkar ka ai sha ki paidbah. Ki lah mih ki khana bapher bapher shaphang uta u Aadhaar nombor bad kaba kham sngewtynnad ban sngap ka dei shaphang u Aadhaar nombor bad u 666. Niuma, watla bun ki la ngeit  ba uta u nombor u dei uta u 666, hynrei ka jingshisha pat kam  long kumta. U Aadhaar um don jingiadei ei ei bad uta u 666 lane ka bor u soitan, hynrei u Aadhaar u dei ba ka Sorkar India ka thaw ryngkat bad ka jingthmu ban thep kyrteng lut ia baroh kiba im ha Ri India lyngba kata ka National Population Register NPR (ka jingthep kyrteng ia baroh) bad ban ai  ia uta u unique identification nombor (u kynja number ban pynithuh ia ki briew bad une u number u long uba kyrpang bad u iapher na uwei u briew sha uwei pat ne na kawei ka briew sha kawei pat)

Ngan sdang ia ka jingiatai da kaba ong ba  u Aadhaar Nombor watla um don jingiadei ei ei bad  u number  666 pynban u kham sniew bad sngew shyrkhei  ban ia uta u 666. Namar ia u 666 lah ban pynrem lyngba ka bor blei hynrei ia une  u Aadhaar shisien ba la pdiang ia u ym  lad shuh ban pynrem.

UID will enslave you
UID will enslave you

Uei mo uta u Aadhaar uba sngewtriem haduh katta katta?

U Aadhaar nombor udei uta u nombor ba ka sorkar ka thmu ban ai sha baroh kiba im hapoh ka Ri India bad ban ithuh iaki tang lyngba une u nombor uba hapoh jong u ki don lut ki jingtip shaphang jong uwei pa uwei ne kawei pa lawei kiba im ha Ri India bad tang shu pyni une u nombor, yn iohi ia ka kyrteng , ka snem, ka jaka sah, ka jaka trei, ka tyngka ka pisa ba thep ha bank, ki kyrteng ki khun, ka jaka sah ki kmie ki kpa bad baroh ki jingtip kiba kongsan wat kita ki jingtip kiba dei ban tip tang ha lade shimet yn ym lah shuh ban burieh ia ki.

Balei ka Sorkar ka kwah ia baroh ban rung hapoh u Aadhaar?

Ka Sorkar ne ki Nongsynshar ki don ka jingthmu ban khnoit bein bad pynduh lut ia ka hok longbriew manbriew  namar  lyngba une u nombor kan tip lut shaphang ka iaid ka ieng ka leit ka wan jong ki briew. Kaei ba Sorkar ka leh mynta ban khring ne khroh ia ki briew ban pdiang ia une u Aadhaar? ka pynthame ia ki briew khamtam ia ki rangli ki juki kiba donkam ka jingiarap kum u khaw ration, ka umphniangsharak, ka bor ding elektrik, ka um bad kiwei de ki skim sorkar kum ka koit ka khiah, ka pule ka puthi, ka roi ka par da kaba ong ba dei tang lyngba une u nombor ba yn ioh kine ki jingiarap baroh.

‘Ka jingshisha ka long ba une u nombor Aadhaar um don jingiasnoh ei ei bad ki Skim ne Jingiarap na ka Sorkar. Kaei kaba ngi dei hok ban ioh, ngi dei ban ioh. Ym donkam ban don ia U Aadhar.

Ka Sorkar ka ong ba lyngba une ka jingbamsap (Corruption) kan duh hynrei kata ka long tang ka khana hamsaia kaba ka Sorkar ka ialeh ban pynthame ia u paidbah.

Ka sorkar ka ong ruh ba une u nombor un pynduh ia ka jingdon ki mynder Ri (illegal immigrants) namar ba ia une u nombor yn ai tang ia kita kiba dei hok ban ioh hynrei, la lap sha kiwei pat ki jylla ba kita ki Mynder Ri ki lah ioh ia uta u Aadhaar da kaba thied ia u ha ka dor 500/- haduh 2500/- bad ruh  lah ban pynrung kyrteng ia ki lyngba ki affidavit ba lah pynbeit da ki MLA lane ki Ophisar Sorkar.

Balei ngi dei ban pyrshah bad ong “EM” ia u Aadhaar ?

Nyngkong eh, ngi sngewthuh ba donkam ka kynja jingthep kyrteng ia ki briew baroh khnang ban tip mano ba dei trai bad mano ba wan kai. Hynrei U Aadhaar u la iaid kham palat ia kata ka jingdonkam kaba rit bad kaba suk ban leh.

Ki bun ki jingeh ba ngi dei ban husiar haba ka sorkar ka wan tyrwa ia ngi kum uta u Aadhaar nombor bad kawei ka dei ka jingiada ia ka Hok shimet ka jongphi halor ka jingim shimet (right to privacy) bad ka jingkylli kaba mih ka dei hato ynda lah pdiang ia uta u Aadhaar, haduh katno ka sorkar ka lah ban iada ia kita ki jing tip ba bniah (personal information) ki jong phi. Ka don ka jingthmu na ka liang ka Sorkar ban aiti ia kane ka kam ne Project thep kyrteng bad shna Aadhaar Card ha ka kynhun ki riewshimet (Private Company) lyngba ka NIU (National Information Utilities) bad ma ngi ki paidbah ngi  shah pynthame bad ngim don jingtip satia  kumno ka Sorkar ka thmu ban pyndonkam bad buh haei ia kata ka jinglum jingtip ka jong ka shaphang jong ngi ki nongshong shnong.

Shuh shuh, hato yn lah ne em ban pynkylla ia ka hadien ba don ka jingkylla ha ka jingim ka jong phi. Kum ka nuksa, ka Sorkar mynta ka thmu ban wanrah ia ka ‘Anti-Conversion Act’ kaba khang ban kylla niam bad lada lyngba kano kano ka daw U/Ka briew ki kwah kylla niam kin leh kumno haba ha kata ka Aadhaar la dep  pynpaw ba phi dei na kawei ka jait niam.

Haei yn lum thup ia kita ki jingtip shaphang ki nongshong shnong ynda lah dep lum ia ki. Tang ha Megahalaya ruh ka jingdon briew ka long da ki phew lak ngut. Kaba kham sngewtriem ka long ba ka don ka jingthmu ba ia kane ka kam ban lum jingtip  yn ia treilang bad kiwei pat ki Ri kum ka Ri America, ka Ri Nongwei bad yn pyndonkam ia kita ki kor ki bor komputar (Servers) jong ki bad  kane ka buh ia ka jingim jong ngi ha ka jingma kaba khraw.

Ka jingpyndonkam ia u Aadhaar kam shngian bad kan wanrah jingeh namar ba lah ban pyndonkam ia u nombor Aadhaar jong ngi da mano re mano kiba ngim tip ne ithuh. Ngin ym lah ym ban khang ne iada ialade haba don ba pyndonkam ia U number Aadhar jong ngi.

Lyngba une U nombor Aadhaar, lah lah ruh ban buhrieh shuh shuh ia ka kam bamsap namar ba ia ki Bank Account ba don duna ia ka 20 lak, kan ym don ka jingpeit bniah da kano kano ka bor lane ym lah ban leh audit ia ki. Te ki mano mano ki riew bamsap ki kmen shikatdei namar ba ki la lah ban plie bun tylli ki bank account bad thep pisa khyndiat khyndiat.

Ia ka pisa ba la thep ha Bank la lah ban pyniaid na kwei ka Bank Account sha kawei pat khlem ka jingtip jong ki trai lyngba une u Aadhaar.

Hato ka Shong nongrim ha ka Ain ban pdiang u Aadhaar?

  1. Kane ka jingthmu jong ka Sorkar, kam shong nongrim ei ei ruh em. Kam don kano kano ka jingai bor na ka ain ban leh ia kane ka kam. Ka Standing Committee jong ka Parliament ha ka snem 2010 ka lah kyntait ia ka Draft Bill halor kane bad ka khlem paw dur ha ka Parliament ban iamir bad iatai jingmut. Ka dei beit ka jingpynbor na ka liang ka Sorkar (Executive Order) ban pyntrei kam khlem da pyrkhat bha lada kan myntoi ne em ia u paidbah baroh lang.

‘Ka sorkar ka thmu ban shu pynbor beit ia ki briew bad ka khlem pynshai bad pynbna paidbah ba ym donkam ia une u Aadhaar na ka bynta ban ioh ki jingmyntoi na ka Sorkar ne ki nongmihkhmat.’

_MG_4471

Ka Meghalaya bad u Aadhaar :  Kat kum ka jingkhein ba la ioh, ka Jylla Meghalaya hi ka dang duna bha kita kiba lah pynrung hapoh ka Aadhaar. Tang 1.13% bad ngi dei ban sngew khyllew ba watla ngi dei I Jylla iba rit hynrei ngi lah stad bad ngi lah long kiba shlur ban pyrkhat jylliew shwa ban shu pdiang klumar ia kano kano ka jingtyrwa lamler jong ka Sorkar.

Ngi dei ban sngewkmen ba dang don ki seng bad ki riewshimet kiba iakhun met bad mynsiem na ka bynta ban iada ia ka hok jongnga jongphi wat la hateng hateng ngi iapher jingmut ruh.

Ha Jylla ka jong ngi lei lei ngi dang dei ban kham Husiar shuh shuh ban ia kiwei pat ki jylla ha Ri India namar ba ngi ia jan palat bad kiba bun ki Ri Nongwei.

Ka jingpdiang ia u Aadhaar bad ka jingshah ka jong ngi ba kin iaid shakhmat bad kane ka jingthmu, kan buh jingeh shibun namar wat ia kito kiba ym dei hok satia ban ioh ruh lane bym dei ki trai shnong, kin ioh ka kynja jingithuh lyngba une u Aadhaar bad suki pa suki kin ioh suh thied hangne ha jylla ka jong ngi.

Ka jingsheptieng ka long ba lada ngi shu shah ba ka Sorkar kan wan bad pynthame ia ki briew da bun rukom, (watla ki ba halor ki ju mlien ban sait khuid ia la ki pop) ym tang ba ngin duh ia ka hok jong ngi, hynrei ngi duh noh ia ka jingim ba laitluid bad kaba kyrpang kaba shimet shimet ngi don.

Une U Aadhaar, un ai ka jingithuh kaba thymmai ia ngi khlem da pyrkhat ba ngi long kiba pher ha kano ka rukom haba ia nujor bad kiwei ki jaitbynriew ha kiwei pat ki Jylla ha Ri India. Kumba la mih bun ki jingeh ne jing huri hura ka synshar ka khaddar ha ka por ba thmu ban pynwan dur ia ka VAB, Shiphew hajar shah kan wan ka jinglamwir lada ngi pdiang ia Une u Aadhaar khlem da sngewthuh ia kaei ba ngin duh.

Haba kut, Ngi dei ban buh jingkylli…….

Balei ka Sorkar ka kwah ban pyntreikam ia U Aadhaar nombor lane  ka jingpynrung kyrteng kaban  ai jingtip lut shaphang jong nga jong phi?

Balei  ka Sorkar ka kwah ban pynbor ia ki briew ban pdiang ia uta u Aadhaar da kaba shukor ia ngi ba u long uba donkam?

Raiot

Subscribe to RAIOT via Email

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 15.7K other subscribers
Roney Lyndem Written by:

Roney Lyndem works as counsellor and is a Union activist with Thma U Rangli Juki (TUR)

14 Comments

  1. Cecilia
    August 31, 2016
    Reply

    Hato kiba lah pdiang ia u adhaar number ki dang ioh lad ne em ban lait na u ne ban ym pyndonkam ia u ne kyntait noh…

  2. October 9, 2016
    Reply

    lada u dei uba bha,te balei Kim pynrung ha ki k
    ot niam me ha ka Bible… hato kine Baron Kim dei mo tang ban khring ia NGO ki rangli juki ne ban pynthame ia ngi..

  3. Danielson Nongrang
    October 9, 2016
    Reply

    ka sorkar ka pynmih ia u aadhar number ka target jong ki na ka myntoi ialade…namar ba kin tip lut ia uwei pa uwei u briew..

  4. meshak
    November 14, 2016
    Reply

    ka long kaba sngewtynnad ban pule ban ioh jingshai ruh halor kane ka bynta. khublei shibun

  5. aiborstar nongbsap
    November 27, 2016
    Reply

    hato ka long ne m kaba bit ban pyrshah halor kane

  6. Ong em ia u Adhar… To da husiar ko para wat la ym dei uta u 666 hynrei u kham don jingma shuh shuh ban ia uta…HUSIAR HO… ka long kaei kaei kaba sngewtynnat ba phi la pynshai shaphang u Adhar…KHUBLEI Shibun.

  7. ferry marbaniang
    July 12, 2017
    Reply

    Enter Your Comment…hato ngim lah mo ban ia leh pyrshah ban nym pdiang ia u ne u adhaar card bad balei hi ruh ngin donkam haba ka epic Card ngi la dn

  8. Ioanis
    August 17, 2017
    Reply

    Haoid keiñ balei ngiruh ladon ka epic balei pat hap donkam sa u aadhar, hatokam long mo lada ym enrol? Ngi dang lah m ban pyndonkam kat kum ka article 16 hato lehse lada ym don aadhar Kim shah shuh ban ia treine lah ei ne wadkam wadjam pat?

  9. Ioanis
    August 17, 2017
    Reply

    Lada ngim enrol mynta hato dang lah ne em ban enrol ha kiwei kipor ynda ki la sgewthuh bad donkam ia u aadhar?

  10. Cleen
    October 11, 2017
    Reply

    La shna nyngkong ia ka document halor u UID lyngba ka company Wipro kaba la wanrah ha khmat ka sorkar ha u snem 2006. Kine ki company ki long kum ki puppet kiba trei kam hapoh ka jing pyniaid kiba halor. U adhaar u dei u bynta ka project “E-transform initiative” jong ka World Bank kaba long kum ka Surveillance project jong ka pyrthei bad ka iadei bad bun ki ain ba hap pyn link bad kiei-kiei ki kam ki jam ki jong u briew ba kan nym don shuh ka national boundaries bad mynta ym pat pyntrei kam lut. Bun ki ong dei tang ha India hynrei iwei i proof ba u juh u briew u N.M Nilekani (Chairman ka UIDAI) uba la pyniaid ia kane ka project u don kti ruh bad ka NADRA(National Database and Registration Authority) ka pakistan. Hooid lada iakren shaphang u 666 bun ki mih ki jingbatai ba lah ban dei ki micro-chip hynrei u chip i dei tang i tiar electronics ba rah ia ki information u briew kata ki biometric info kiba lah dep ai ha ka por registration. Lada u chip u dei u 666 te dang lah ban pynduh lada wan ha jan ki magnetic field ba khlain. Ngam tip phi sngew kumno tangba ha ka jing pyrkhat jong nga ka long ba lada ngi la lah ban ia die ia thied lane sei pisa tang na ka fingerprint jong ngi (Adhaar Pay kaba lah don mynta) kata ka lah ban long tang lada ka computer ka la ithuh ia ka fingerprint jong ngi HYNREI ka computer kan nym ithuh ia ki fingerprint jong ngi kumba ki long hynrei ka ithuh kum u number kyrpang lane UID number uba ngi la register ia ki kti. (Indirect lah long kumba la don ki number ha ki kti/iris jong ngi hi). Tang kawei ngin pan jing pynshai na U Blei namar ngi long tang ki briew bad lah ban don bun ki jingbakla.

  11. Leos
    January 28, 2018
    Reply

    Khublei 1000nguh ia kine ki jingpynshai bad U Blei Un kyrkhu ia phi baroh…
    Ki comments ba bunjait ki mih hynrei don kiba sgewthuh ka jingthoh shaphang u adhaar dn pat kiba ka jing comments jng ki kam iahap ne iadei dur ei2 bd kane ka jingthoh hangne ki ia pynksan man bd kiei2 ki bym shong nongrim,,, hangne lathoh lut ia ka rukom treikam u adhaar la ong ba u long unsave n bym long self secure shuh ia ka jinglong shimet ruh hynrei ki ia pyniadei pynbn bd ka pop… shisien ba lh dep shon ia u adhaar hangne la pynshai ba lh tip lut shaphng jng phi nadong shadong…, pynban ki mih ki comments bym sgew iahap ki ong man ba u pastor u pynshai kumne kumta…. kim kata ka self understanding ki shaniah ha kiwei ia ka jingim shimet ruh….

  12. Ojoy Wahlang
    February 4, 2018
    Reply

    Nothing to say but only one is God is Great to give you such wisdom to analyze

  13. Willing S Suting
    August 23, 2018
    Reply

    Khublei shibun ia ki jingbatai bad jingpynshai jongphi shaphang u Adhaar number.Ka la long ka jingmyntoi kaba khraw shi katdei eh iangi…

Leave a Reply