Ka Chimamanda Ngozi Adichie, ka nongthoh kot ba paw nam ka kynthoh tyngeh halor ka jingma ban ngeit bad ïathuh tang kawei ka khana (The Danger of a Single Story). Kumta ha ka imlang sahlang ki mih ki jingïakynad bad jingïaumsnam lada kawei ka kynhun ka thom da ka bor halor kiwei lane ka kheiñ dewthala ia ka dei riti ne kolshor jong kiwei pat. Ha ka synshar khadar ruh ka mih ka jingeh bad lah ban khie ki thma lada kawei ka kynhun ne bor synshar ka pyntian ne pynngeit ne thep jubor ia ka saiñ pyrkhat jong ka halor kiwei pat. Lyngba ki por ka pyrthei ka la sakhi bad mad ia ki Syiem, ki Kaisar bad ki Patsha ba runar, ka la mad ruh ia ki nongsynshar leh jubor ne “Dictator”. Wat mynta ruh ha ka juk synshar paidbah kaba ngi dang pyrkhat ba ka dei ka aïom kaba pangad bad ba shngaiñ, phewse kam shym la long kumta. Ha kiba bun ki khep ki nongsynshar kiba la jied da ki paidbah ki tan bad kurup lut pynban ia ka bor sha lade bad ki bat ne ïasambynta ia ka bor tang hapdeng jong ki ne kata kaba ki khot mynta ka “elected autocracy”.
Author: Kyrsoibor Pyrtuh
Kyrsoibor Pyrtuh is a pastor interested in intersection between theology and social power
“…la pynbaptis ia U (Jisu) da U Ïoannis ha ka Jordan…haba u dang kiew noh na ka um, u la ïohi ba la plie ia…
Ngi dang shu jam shiphew (10) tylli ki sngi sha ka snem Ar Hajar Arphew Wei -Hato ngi lah mo ban khmih lynti ne ban kam kynti ia ka jingim kaba ishynraiñ bad ba donburom (dignified life) ha une u snem thymmai bad nangne shakhmat?
Ka Kitab Eksodus bad ki khana kiba don ha ka kim dei shuh kiba dang thymmai, la ïai ïathuh-ïai pynshai shynna ia ki na kawei ka por sha kawei pat bad yn sa nang ïai pule bad ïai ïathuhkhana ha ki juk ki ban sa wan. Ka Kitab Eksodus ka don ka khubor kaba khlaiῆ bad khraw ym tang ia ka jingim briew shimet, hynrei khamtam eh ia ki kynhun jaitbynriew ne ki kynhun briew kiba ïaid lyngba ka lawar ding jong ka jingshah khῆoit beiῆ. Ka kitab Eksodus ka long ka nongmuna ia ki jaitbynriew ne ki kynhun briew kiba ïeng ban ïakhun pyrshah ia ka jingthombor, jingleh shilliang bad jingleh bymhok jong kiba donbor. Kiba bun ki jaitbynriew ne ki kynhun briew ha ka pyrthei ki la pyndonkam ia ka khubor bad ki khana jong ka kitab Exodus na ka bynta ban ïakhun bad ïaleh ban ioh ka jinglaitluid.
Ki sngi ki iaid! mynta ngi la poi sha kaba kut jong une u snem Ar Hajar Arphew. Une u snem u la pynlynga bad pynsheptieng shi katdei ia ka jingim namar ka jingpang khlam Covid19 kaba la pynjulor ia ka kamai kajih bad ia ka jingim. Hapdeng ka jingjulor, ki aiom ki leit bad ki aiom ki wan, kumjuh ruh u snem u leit bad u snem u wan. Ha une u snem ki la don shibun na ki ba ieit ba thoiῆ bad ki paralok kiba la nang leit noh sha ka jingjah thait ba junom. Ngi kynmaw ieit ia ki bad duwai na ka bynta kito kiba la duhnoh ia la ki jong.
“Miet ba khuid! Miet ba jar jar!
Dum ka phet, ka shai phar;”
Sa shisien pat ka aiom Khristmas ka la poi bad ka snem Ar Hajar Arphew ka long ka Khristmas ka ban sah jingkynmaw. Kumba khyndai bnai mynshuwa kyndit kynsan ka khlam jingpang Covid19 ka la lynsher ia ka pyrthei baroh kawei bad da ki million ngut ki briew ki la duh ei ia ka jingim. Ka jingduh kam dei tang ka jingïap jong ki briew, hynrei ka jingduh ka long ruh ia kiba dang im. Ka ïaid ka ïeng, ka trei ka ktah bad ka kamai kajih ka la sangeh tden shipor bad ka jingktah na ka jingkhang dam ka dang pur haduh mynta. Ka jingktah kam long tang mynta, hynrei ki phew snem ki ban sa wan ruh kin long ki por kiba eh bad shitom. Ka ioh ka kot bad ka kamai kajih ka la julor bad ka jingim kam thikna shuh.
Ka Khatphra tarik u Nohprah Ar Hajar Arphew ka dei ka lyngkhuh sngi ïap kaba phra phew jong u babu Soso Tham. Ngi kynmaw burom bad ῆiewkor ia u synῆiang ba une u riewkhraw u la noh. Ha ka jingpynshai halor ka kot Ki Sngi Ba Rim U Hynῆiewtrep, u babu Soso Tham u kynthoh kumne,
“…sa tang katno, ia ngi kiba tang shi troh, lada ngim kyndit bynriew kan sa tyllep ka umsaw bad ngin sa long nong-Gibeon ban thoh dieng bad tong um iano re…”
Shi taiew mynshuwa ngi la ioh ia ka Baibl Sunday bad lada dang don ei ei ban bynrap ka long ba ka Baibl ka dei ruh ka kotbah kaba kren shaphang ka jingim hangne ha pyrthei. Ka kren shaphang kiei kiei kiba ngi lah ban iohi bad ban tba, wat la ki don ki khep ba ka kren sha ngi ha ki dur pharshi.
Saw phew sngi ha ri khlaw u Jisu u shem ba ka jingim ba kynja doh kam dei tang ma ka bynta jong ka longbriew manbriew bad ka longiing longsem. Ha ka juh ka por ka spah kam dei tang ma ka, ka nongrim ban pynieng ia ka imlang sahlang bad ia ka iit ka hima. Hato ngin pynshong nongrim ia ka jingim, ia ka iit ka hima bad ia ka imlang sahlang tang ha ka spah? ne tang ha u kpu? ne ngin pynshong nongrim ruh ia ka jingim, ia ka iit hima bad ka imlang sahlang ha “ka ktien baroh kaba mih noh na ka shyntur u Blei” . Ka jingshngain jong ka Ri kam shong tang ha ki tup ki man, ki tiar thma bad ki bor shipai. Ka roi ka par jong ka Ri kam mut tang ki “shopping mall” ne ki kali “Audi” ne “Rubicon” ne ki kamra ophis kiba siang da ki maw marbel bad ki dieng sal kiba phyrnai bad ba remdor. Hynrei ka roi ka par ka dei ka jingim kaba suk, ba tngen bad ka dei ka jingkoit jingkhiah jong baroh ki nongshong shnong. Ka dei ka jingim kaba ki khun ki kti ki ioh ban shong skul, ban nang ban stad bad ki samla ki ioh ka kamai kajih ba biang. Ka roi ka par ka dei ka jingsei soh ka rep ka riang bad ka dei ruh ka synshar hok bad ka bishar hok.
Kane ka dei ka jingduwai u Nehemaiah. Ka jingduwai kaba lyngkot ki kyntien, tangba ka long ka jingduwai kaba jylliew bad kit jingmut shibun. Kane ka jingduwai kam dei kaba loi loi ne kaba jia shabar na ka jylli ka imlang sahlang. Kane ka jingduwai ka iasnoh bad kawei jingjia histori, kumta ka donkam ban pule bad puson ia ka hapoh ka jylli jong kane ka jingjia histori.
Ha ki spah bad hajar snem ba la leit noh ka histori ka iathuh khana shaphang ki thma niam bad ki jingiaumsnam. Ha kane ka juk ruh ki thma niam bad jingiakynad jaidbynriew ki jur, ki jyllei bad barabor ki ritpaid, ki thab ki dap bad ki phetwir ki dei ki sohpdung bad ki langknia ha kano kano ka jingiakynad bad jingiaunsnam. Kaba kham sniew ha kane ka juk bad spah snem ba arphew wei ka long ba ki briew ki shah peit bein kum ki nonglehkam sniew ne shah niew kum ki nongpop tang namar ba ki duk bad kine ruh ki long ki langknia ha ki jingiaumsnam. Mynta kumne ka pyrthei ka sakhi ia ka jingiapait kaba khraw ha ka Ri America ha kane ka elekshon 2020. Ha kiwei pat ki Ri ki lehnoh Muslim kum ki ISIS, Taliban bad Boko Haram ki pyndonkam da ka wait, u sum bad ki ktang suloi ban tei ia ki “Islamic State”. Niuma, ym dei ba pyniasyriem ia ka Ri India bad kine, hynrei ym lah ban len ba ka seng sain hima BJP ka ioh ka jingkyrshan na ki kynhun heh paid ka niam Hindu bad kine ki kynhun heh paid Hindu, khamtam eh ki kynhun shitniam ki pynpaw ia ka dur bad jinglong tynrai jong ki ba kim sngewbha ba kiwei pat ki kynhun niam bad jaidbynriew ki bym dei na kajuh ka tyllong ban shong ban sah ne ban long ki nongshong shnong ha India. Kumjuh ruh ha America ki kynhun “KKK” bad “White Evangelical Christians” ki dei ki nongkyrshan ba radbah jong ka seng sain hima Republican bad ki ju kheinpoh ia kiwei pat ki jaidbynriew.
“…Balei ba phi sheptieng…?”- ki kyntien ba u Jisu u kren ha ki synran kiba shong ha ka lieng kynda kaba la jan ngam jyllop ha ka duriaw na ka daw jong ka eriong bad jingat phyllung kaba jur. Kane ka jingjia kam don jingiadei ei ei ruh em bad ngi, hynrei ka pynkynmaw ia ngi ba ngi dei ban jop ia ka jingsheptieng. Ym lah ban len ba ka jingsheptieng ka tyllep bad pynjem khnap ia ka jingim bad kumta ka khubor ka long ban jop ia ka jingsheptieng.
Lehse ki nongsngap bad nongpule ki lah ban lyngngoh ia u dak jingkylli uba don ha ba kut ki kyntien “Ka Jingim bymjukut”. Hato u nongkren u artatien mo ia ka jingim bymjukut? Em kam dei kumta, pynban u dak jingkylli u pynpaw ia ka jingiaksaid kaba jur ban sngewthuh ia ka jingjylliew jong kane ka sobjek bad kumno ban pynmynta ia ka jingim bymjukut.
Ka Babel ka dei ka khanatang kaba la rim tam kaba ngi lah ban shem bad pule ha ka kitab Jenesis 11. Ka dei ka khana lyngkot kaba don khyndai tylli ki dkhot bad ka dei kawei na ki khanatang kaba bud ryngkhi ia kiwei pat kiba shem ha ka kitab Jenesis kiba kynthup naduh ka jingthaw -jingpynlong ia ka pyrthei ter ter haduh ka khana shaphang ka jingshlei um ha ka por u Noah
Ka Balang bad ki bangeit kim lah ban kiar met na kiei kiei kiba jia sawdong bad ki don ka kamram ban pyrkhat bad puson katkum ka nongrim bad jinghikai shongtynrai ba ka Balang ka hikai ia ki. Ha kane ka sngi ngin puson halor ki katto katne ki jinghikai shongtynrai ka Balang Presbyterian bad aiu ki don ban hikai ha kane ka juk.
Ngi im ha ka juk kaba ngi tip kum ka “Neo Liberal Era”, ka juk kaba pynkha ia ka jingduk jingkyrduh (mynta ha kylleng ka Pyrthei ngin shem ba don 1% kiba riewspah bad 99% kiba duk bad kyrduh tasam), ka juk kaba wanrah ia ka rukom khaii mraw bathymmai ia ki para briew, ka juk kaba ngeit ha ka kolshor ba uba riewspah u nang riewspah bad uba duk u nang kyrduh tasam bad la nang pynthaw shuh ia ka lhuh ba shyrkhei kaba pyniakhlad hapdeng ki para briew. Ki Sorbah ki sakhi ia kane bad ki dak ki shin ki paw tyngkrein ba sawdong ka rud ka kiar ki iing paki dulan ki don da ki spah tylli ki iing kyndap-tap shilliang da ki tin umphniangbam rong iong bad kine ki iing ki shah rong ha ka umsaw bad ka lat lat ha ka por u ‘lapbah ‘lapsan .
#Sermon #Khlam #KyrsoiborPyrtuh
“Kawei kaba phalang lyngba ka jingim u Jisu Khrist ka dei kane; “ka bor jong ka jingtlot bad ka jingtlot jong ka bor”. Ha ka pyrthei, ka Bor ka dei ka pdeng jong ka jingim, la ka long ka synshar-ka bishar, ka khaii-pateng, ka niam, ka imlang sahlang bad kiwei de. Naduh hyndai, kawei ka Ri ka ialeh ban synshar halor kawei pat, ki Ri bakhraw bor ki pyntian jubor ia ka rukom pyrkhat bad rukom im jong ki ha kiwei pat. Ha kano kano ka Ri ka kynhun Jaidbynriew ba hehpaid ka leh meng, ka leh khraw bad kyrniom ia kiwei ki Jaidbynriew ba ritpaid. Kumjuh ruh ka kynhun niam ba heh paid ka leh donbor bad pynbor ia kiwei ban pdiang ia ka jingngeit bad ia ka niam ka rukom jong ka. Kawei ka dustur ne kolshor ka pynpaw ba ka dei kaba kham bha ne janai ban ia kawei pat. Ki hehpaid ki thep jubor ha ki ritpaid ia ka niam, ka rukom, ka riti dustur bad ki niad rong ym tang ia ka shynrong hynrei wat ia ka jabieng ruh kaba don hapoh ka shynrong. Nalor kine, mynta ha kane ka juk “Neo-Liberal” ka don sa ka sainpyrkhat ne kolshor kaba ban bein, ba pynduk bad leh beijot ia ki rangli juki, ia ki sem shilliang bad kup shilliang. Ka kolshor kaba pynkha ia ka kharai ha ka ioh ka kot bad ka kolshor kaba pynkhie im biang ia ka juk khaii mraw ia ki para briew.”
Mynta ka sngi ngin pule ia ka jingrwai Salm ba Sawphew (40) bad ka Khasi- CL Version ka pyndonkam da kine ki kyntien ha ka Salm 40:3, “U hikai ia nga ban rwai ia ka jingrwai bathymmai”, katba ha ka Khasi OV (Reference) pat la pyndonkam da ki kyntien, “Bad U la buh ia ka jingrwai bathymmai ha ka shyntur jong nga”. Niuma, ngin ym iatai hangne ia ka rukom pynkylla ktien, hynrei ngin pule ia kane ka jingrwai Salm bad pyndei ia ka bad ka por ba ngi im.
Ka kitab u Hosia ka long kaba sngewtynnad bad ba bang ban pule bad ka jingpyrkhat jong u Hosia shaphang u Blei ka iasnoh bad ka jingim shimet jong u bad ka kyrsoi na kaei kaba ma u hi u mad bad iashem ha ka jingim, kata ka jingiadei jong U bad ka Gomer. Katkum ka Bible u Hosia u dei u tnga jong ka Gomer bad ki don lai ngut ki khun. U Bishop Spong u ong,don ar tylli ki jingbatai shaphang ka jingiapoikha hapdeng u Hosia bad ka Gomer. Kawei ka long, ba u Hosia u shongkurim ia ka nuti bad kawei pat ka long ba kham hadien ka Gomer ka kylla nuti bad ka shah die mraw. Hynrei kine kim dei ki khana ha ka kitab u Hosia bad ka kitab U Hosia ka kren shaphang ka Jingieid. Kane harum ka dei ka khana kaba nga la ring bad pynwan dur na ka jingthoh u John Shelby Spong shaphang ka jingiadei u Hosia bad ka Gomer.
Ka khlam ka la pynjulor bad ki samla kynthei, shynrang bad kiwei pat, ki shaiong bad sheptieng ban pyrkhat ia ka jingpynjot jong ka. Ha kajuh ka por kane kam pat dei kaba kut jong ka jingim bad barabor ka jingshai ka ap ha ba kut ka lynti iaid ba dum tliw tliw. Ha ka almanac jong ka Balang Presbyterian kane ka dei ka taiew jong ki samla bad kane ka sermon ka mih na ka jingiakren-iatai bad ki katto katne ngut ki samla kiba phohsniew bad saindur ia ka lawei.
Kaei ka Eksodos? Ki riewstad Bible ki ong, ka wei ka dei ka jinglaitim ne jinglaitluid jong ki mraw Hebru na Ijipt bad ka jingiaid lyngba ka Duriaw Basaw. Ka ba ar pat, ka dei ka jingmih ne jingphet noh ki mraw Hebru na Ijipt hadien ka jingiap jong ki khun nyngkong shynrang. Ki don ruh ki riewstad kiba ong ba kane ka kynhun ki mraw kam dei tang ki Hebru hynrei ka kynthup ruh ia kiwei de ki Jaidbynriew kiba long mraw ha Ijipt.
Ka jingwan arsien u Jisu Khrist watla ka dei ka mat kaba iakren tang hapoh ka jylli Khristan pynban ki don ki khep ba ka ktah ia ka imlang-sahlang, ia ka jingiadei shi iing shi sem ne para marjan ne para shnong bad ka wanrah ia ka jingpait iing bad pait Balang. Katkum ka Bible, ha ki sngi kiba nyngkong jong ka Balang Khristan ki bangeit ha u Jisu ki ap khmih lynti ba kata ka iia bad ka jingwan arsien kan jia noh ha ka pateng jong ki hi.
Ka Ri India ka la kynjoh 73 (hynniewphew lai) snem ka rta naduh ba la ioh ia ka jinglaitluid na ka Sorkar Bilat. Ngi niewkor shikatdei ia kane ka jinglaitluid bad ha kajuh ka por pat ngi syier bad artatien iohba ha kane ka juk ka jinglaitluid ka dei tang ka pushara ia ka shynrong maw jingtep? Kan sah kynmaw ruh ba ngi rakhe ia ka Sngi Laitluid hapdeng ka khlam bad ka dei ka jingkit kaba khia tam ban khyllie pat ia ka Ri na ka jingpynjot jong ka khlam.
Ka snem 2020 ruh ka dei ka ‘nemsniew namar ka khlam corona bad sa katno tylli ki snem kin nangsniew nangne shakhmat? Tang mar ia sdang ban pur ka khlam ha ka Jylla, ngi la pyrkhat beit tang ia ka jingduh bad jingiap. Mano ban iap? La sngew ngiew shisha, la kum kato ka por ba jia ka khlam ha Nongkyrdan hyndai kaba i bah S.J Duncan i pynpaw kumne, “Jar jar! Wow! la kynjah ka shnong ka thaw. Ka shnong nongiap ki ong.La tieng ki briew. Balei ka jia kumne?..ki dwar, thliew iing ki ang, ki sah rynghang Mano pat ban khyrdep? Mano ban khang…?
Sa kawei ka kambah kaba ma ngi ki nongshong shnong ngi dei ban pynjia long hadien ba la shem ia ki dawai, ki lad jingsumar bad ki lad jingiada. Kata ka kambah ka long kane, ba baroh ki nongshong shnong salonsar ki dei ban ioh ia kita ki dawai, ki lad jingsumar bad ki lad jingiada khlem da pyniapher kyrdan ne jaitbynriew bad dei ban pynioh ia ki ha ka dor kaba jem bad ba biang briew, kaba ki rangli ki juki bad ki nongbylla sngi ki kotbor. Nalor nangta ngi dei ruh ban pynthymmai bad pynim pat ia ka koit ka khiah bad ka sumar pang (Health Care) ha baroh ki shnong ha ka Jylla.
Mynta kumne ngi don hapdeng ka khlam bad ka khlam ka la pynjot bad pynjulor ia ka jingim. Kumta ka jingkhot ia ngi ka long ym tang ba ngin ia duwai lang, hynrei ban iakhun, ban iaksaid bad iatreilang para shnong para thaw, para kher para mer bad ruh u Blei un iatreilang bad ngi ba na kane ka khlam kan mih ka pyrthei-mariang kaba thymmai- ka pyrthei kaba shngain bad kaba khiah krat ; ka pyrthei kaba dap kyrhai, ka pyrthei kaba ia ieid, ia niewkor bad ia burom kylliang iwei ia iwei pat bad kan mih ruh ka imlang sahlang ka bym lah shilliang bad ka bym leh shilliang khmat bad kaba ialong mar ryngkat ha khmat u Blei ha khmat u briew.
U Blei un kyrkhu ia phi baroh
Ka Balang Presbyterian hapoh ka Bri ki Hynniewtrep, ka dei kawei na ki Balang Khristan kaba la rim tam bad kaba la seng nongrim ne saindur katkum ki jinghikai shong tynrai jong ki Methodist ka Ri Wales bad U John Calvin. Nalor kaba ialap ia ka Khubor Babha sha ki bynriew, ka Balang ka don ruh ka jingkitkhlieh kaba khraw ban pyniaid ia ka kam jingpynkhiah kaba ka la tyngkhap ha ka saindur jong ka. Ha kiwei pat ki kyntien, ka mission jong ka Balang Presbyterian ha ka Ri ka long ban pynkhiah ia ki briew na ki jingpang bad ruh ban ai ka jingsumar pang (Health care) kaba paka lyngba ki Hospital jong ka.
Ka Khlam Covid19 Kam Dei Ka Jingpynshitom U Blei. Ngi Donkam Ia ka Jingduwai Ba Shong Ain bad Ba Shisha.
Wat la ki Balang ki bteng ia ka mane Blei lyngba ka stad saian, kim shym paw pat ba ki dei kiba ai ia ki jingshakri ba kongsan bad ba donkam eh.
#Khlam #Gospel
“Ka Drama Ka Tiew Larun Ka Dei Ka Khana Shaphang Ka Mynsiem Iakhun bad Ka Jingkyrmen”
Ka Khubor Christian Home Sunday da Rev Kyrsoibor Pyrtuh
Kane ka Jingkyrpad ka wan na u Rev Kyrsoibor Pyrtuh, uba haduh mynta kane ka khyllipmat u la laitim na ka jingpang Cancer bad kane ka jingkyrpad ka mih na ka jingim kaba la mad ia ka jingban khia ka jingpang bad ka mih na ka tyllong ka dohnud.
“Ka Jingmihpat ka pynpaw ba ym don kano kano ka bor, wat ka jingiap, kaba lah ban khang lad ia ki kam ba ngi leh.”
Ka Khubor Easter da u Rev Kyrsoibor Pyrtuh
Kaei ka jingmut jong ka Good Friday ha kine ki sngi ba lynshop ka khlam? Sngap ia ka Sermon U Rev. Kyrsoibor Pyrtuh.
Ngi donkam ban iaieng bad iakyrshan lang iwei ia iwei, ym ka jingleh bha, ha ka thma pyrshah ia ka khlam Corona
Ka Khristmas kam dei tang ka por ba ngin lehkmen, hynrei ka dei ruh ka por ba ngi peit shakhmat da ka jingkyrmen. Ka Khristmas ka iai pynkynmaw ia ngi ba ka don ka lad jong ka jingkyrmen bad ka pynkynmaw ruh ba U Jisu Khrist da la ka jong ka doh u la mad ia kaei kaba ki briew ki mad ne shem ha ka jingim hangne ha pyrthei. Ka kam kaba khia bad kyrkieh kaba don ha khmat jong ngi ka long kumno ban pynneh pynsah bad iada ia ka khyndew ka shyiap, ka ktien, ka kolshor ne ka dei riti jong ka Ri bad Jaidbynriew ba ritpaid bad ha kajuh ka por pat ban thew hok ia ka pyrla ka jingiarap ba shongnia kaba ngin ai sha ki phetwir ne nongwei katkum ki Ain bad ka hok longbriew manbriew, khlem da leh klet ruh ban buh pynap ia ki Ain bad kyndon ban iada ialade. Ngin ym lah ban leh ia kane lymne weng ia ki jingeh lada ngi don ia ka nongrim bad ka jingmut kaba khim.
Ka Khana Shaphang Ka Jingrwai Krismas ‘Miet Bakhuid! Miet Ba Jar Jar!’ Ar Spah Snem Ka Jingrwai Krismas kaba Pawnam-Ka Jingrwai Na Ka Bynta ki Nongbylla ka Shnong Oberndorf.
U Rev K. Pyrtuh u iathuh khana shaphang ka jingrwai ap miet Krismas ba pawnam “ Miet Bakhuid! Miet Ba Jar Jar!”
Ia ka History ngi pule ym tang kum ka jingiathuh khana, hynrei ngi dei ruh ban pynshai shynna (interpret) ia ki jingjia history na kawei ka pateng sha kawei pat. Ki jingjia ha ka history ym dei ba ki iathuh ne kdew tang shaphang ka mynnor, khamtam eh ka History ka don ruh ban hikai bad pyrsad mynsiem thymmai ia ka mynta. Lada don ei ei ban kynmaw ia U Kiang Nangbah ka long kum u nongialam ha ka thma jong ki paidbah (Peoples rebellion).
Ka Beh Dieiñ Khlam Jwai, Ialong, Chyrmang, Tuber wa ha kiwi ki thaw jar i por jar I taiaw da poi,shi sien shi snem ialang kawi ha i thaw shad thaw noh rot wa ioh u duwai phirat ha u Tre Kirot, waroh waroh shirup ia lai sha aitnar wow nguh Blai, ka khlam ka kjut ioh u mait tyrut, ym toh du i kjut man bru, i kjut mariang, i kjut pyrthai- i duk i kyrduh ki wa katni bam duh ki ia ka pyrthai. Ah bei ah pa, phi ki Blai ah phi ki ryngkew ki basa ia i to da. Ka Ka Beh Deiή khlam ka wa em jingmut..
Hapdeng ka tlang kaba dait thah slam slam,Ka Sngur Batlem bad u Kitbor Bah ki poi ha Sor Shillong, ka Sor kaba thaba, kaba khring bad kaba pah. Ka Sor Shillong wat la ka khring hynrei kam ai jingtngen ne jingshngain, wat la ka thaba hynrei ka i kynsha, wat la ka pah hynrei kam ai jingkyrmen,pynban ka tan bad ka khwan. Ka Sor ka pynlyngngoh bad pynshaiong ia ka Sngur bad u Kitbor. Wow! ka pyrthei aiu kane kaba im tangba kaba ym don mynsiem, ka pyrthei kaba khnoit bein ia ki rangli-ki juki bad kaba bam im im peit peit ia ki mynsiem briew. Napoh ka bos ka Sngur bad u Kitbor ki iohi shi lynter lynti ia ki longkmie kiba kyrshah shilliang, ki rangbah, ki samla bad ki khynnah rit kiba ialum lang ha la ki jaka bapher bapher bad ki bat ha ki kti ia ki jingthoh ha ki kot sada “ Ngi dei ki Nongdie madan bad ngi dawa ia ka hok ban kamai jakpoh”
Ka Beh Dieiñ Khlam Jwai, Ialong, Chyrmang, Tuber wa ha kiwi ki thaw jar i por jar I taiaw da poi,shi sien shi snem ialang kawi ha i thaw shad thaw noh rot wa ioh u duwai phirat ha u Tre Kirot, waroh waroh shirup ia lai sha aitnar wow nguh Blai, ka khlam ka kjut ioh u mait tyrut, ym toh du i kjut man bru, i kjut mariang, i kjut pyrthai- i duk i kyrduh ki wa katni bam duh ki ia ka pyrthai. Ah bei ah pa, phi ki Blai ah phi ki ryngkew ki basa ia i to da. Ka Ka Beh Deiή khlam ka wa em jingmut..
The Gospel of love reinforces the idea of Justice. Love demands justice, whereas the high priests, Pharisees, Sadducees and the scribes in connivance with the Roman rulers were known for their acts of exploitation and discrimination against the poor.
Ka 30 Nohprah 2015 kan dei ka janmiet ka ban sah jingkynmaw ba ka Kynhun Nongrwai TARIK ka la pyllait paidbah ia ka thup jingrwai jong ka kaba la ai kyrteng “Khanatang Parking Lot bad ki Mawbynna Dew Bilat” ha Savio Hall, Laitumkhrah Shillong.
Ia ka History ngi pule ym tang kum ka jingiathuh khana, hynrei ngi dei ruh ban pynshai shynna (interpret) ia ki jingjia history na kawei ka pateng sha kawei pat. Ki jingjia ha ka history ym dei ba ki iathuh ne kdew tang shaphang ka mynnor, khamtam eh ka History ka don ruh ban hikai bad pyrsad mynsiem thymmai ia ka mynta. Ka Raiot ka kynmaw burom ia U Kiang Nangbah kum u riewpaidbah bad u riewiakhun na ka bynta ki khun ki hajar bad ki nongshong shnong jong ka Hima Sutnga
Kiba iaidkai ne leit thied jingthied sha Khyndai Lad ha ka 21 Nohprah 2015 ki iohi ia ka Risa Lehkmen Khristmas ba la pynlong da ka Seng ki Nongtrei-Nongbylla, ka Nazareth Hospital Workers Union, ha ryngkat ka jingiasnoh kti lang ka Thma U Rangli-Juki, Ka Domestic Workers Association, Ka All India Trade Union Congress bad kiwei de ki kynhun ne ki riewshimet, kaba kynthup ruh ia ki nongrwai, ki kaitor, ki kynhun shad kiba la ai ka jingkyrshan kaba pura bad pynlong ia ka Risa Lehkmen kaba don jingmut.
Ka Hima U Blei
Ha ka jingmut tynrai ka kyntien Hima ka iasnoh bad thew ia ka synshar-ka bishar, ka sainpyrthei, ka khaii-ka pateng, ka kamai-kajih bad ka ioh ka kot. Katkum ka histori, u khun bynriew u la tyllun bad san na ka synshar syiem sha ka synshar paidbah. Ki don ruh ki thymmei pyrkhat kiba pynksan ba ki Syiem ki dei ki nongmihkhmat jong u Blei nongbuh nongthaw bad ki dang don ki iing longsyiem kiba dang sah khyrdong haduh mynta, wat la kim don shuh ka bor synshar kumba ki don ha ki por hyndai.Niuma, ki paidbah nongshong shnong ha kine ki Ri ki dang ai hi khyndiat khynsoit ka bor ka sor ia ki, kumba ka long ha Ri Bilat bad ha ka Bri u Hynniewtrep ha kaba ki iing longsyiem ki dang ia don bynta hi ha kaba korbar ia ka iit- ka hima. Ka histori ka iathuh ruh ba na kawei ka spah snem sha kawei pat la mih ki nongsynshar kiba runar, ki nongsynshar kiba klun lut ka bor synshar ha lade bad kiba khnoit bein ia ki briew bad kiba nud ruh ban pyniap ia kito kiba ieng pyrshah ia ki.
Share this: